De gebakken lucht van hedgefondsen
De kwestie
Peter de Waard 2 maart 2017, 02:00
©de Volkskrant
Behalve dat het hyena's, aasgieren, sprinkhanen of een ander gehaat dierenras zijn - om een minister op campagne te citeren - weten weinigen wat hedgefondsen nu precies doen. Algemeen bekend is alleen dat de eigenaren van deze fondsen jaloersmakend rijk zijn geworden door over de rug van naïeve bedrijven, centrale bankiers en politici snel geld bij elkaar graaien. Maar de methodes van de 'hedgies' zijn duister en ondoorzichtig.
De eigenaren van hedgefondsen manifesteren zich graag als Tita Tovenaars die met allerlei brouwsels - ingewikkelde beleggingsstrategieën - de boel tot ontploffing brengen. Hiermee trekken ze klanten aan: steenrijke zakentycoons en superbeleggers maar ook pensioenfondsen als het ABP, dat bijvoorbeeld ruim 19 miljard in hedgefondsen heeft gestoken.
Inmiddels zijn hedgefondsen een allegaartje geworden van speculanten, fantasten, doemdenkers en manipulanten
Een echte definitie voor hedgefondsen is er niet. Oorspronkelijk zijn ze ontstaan als beleggingspools die aandelen, obligaties of valuta kochten en die aankopen afdekten door andere aandelen, obligaties of valuta te verkopen. Met deze kortetermijnstrategie verdiende Georges Soros in 1992 één miljard dollar toen het pond uit het Europees Monetair Stelsel (EMS) werd geknikkerd.
Inmiddels is het een allegaartje geworden van speculanten, fantasten, doemdenkers en manipulanten die een grote broek aantrekken en zich daarvoor rijkelijk laten belonen. Berucht zijn ze in Nederland vooral geworden door overnamespeculatie. Ze kopen aandelen in bedrijven die op korte termijn als overnamekandidaat gelden in de hoop daar een flinke premie mee op te strijken. Vaak proberen ze die overname uit te lokken en een biedingenstrijd te laten ontbranden waardoor de koerswinst steeds verder oploopt. Dat lukte het hedgefonds TCI bijvoorbeeld bij ABN Amro (met fatale gevolgen) en Centaurus en Paulson & Co bij Stork.
Een groeiend aantal beleggers ziet hedgefondsen dan ook als gebakken lucht
Maar de laatste jaren overtreffen de miskleunen van hedgefondsen de successen. In 2016, toch een goed beursjaar, behaalden vele fondsen een negatief resultaat. Een groeiend aantal beleggers ziet hedgefondsen dan ook als gebakken lucht. Ze rekenen torenhoge fee's (beheersvergoedingen van vele procenten en een forse hap van de gemaakte winsten) zonder dat het veel oplevert.
John de Mol zou probleemloos een hedgie kunnen worden genoemd. Hij hoopt al dan niet snel een slaatje te kunnen slaan uit bedrijven die overnamerijp lijken. Soms slaat hij de plank mis, zoals bij PostNL of TomTom. Maar onlangs verdiende hij nog 30 miljoen euro over de rug van het arme Delta Lloyd waar nu NN Group de bezem door gaat halen. En nu drijft hij de overnameprijs op voor TMG, geld dat moet worden terugverdiend door in de toekomst nog harder te saneren en meer redacteuren te ontslaan.
Als politici het over hyena's, aasgieren of sprinkhanen hebben dan verwijzen ze graag naar mysterieuze Amerikanen, terwijl ze gewoon als een mollenplaag schuilen in 't Gooi.