Beeld: © iStock
Het inkopen van eigen aandelen wordt bij steeds meer Nederlandse bedrijven belangrijker. Als het management van een beursgenoteerde onderneming van mening is dat de aandelen ondergewaardeerd zijn, kan het overgaan tot terugkopen om het aantal uitstaande aandelen te verminderen.
Hierdoor stijgt de winst per aandeel en in veel gevallen ook de koers. Vooral bij bedrijven waarvan een groot deel van de aandelen vastzit bij pensioenfondsen en andere institutionele beleggers kan een aandeleninkoopprogramma de koers flink opdrijven.
Financieringsproblemen
Langetermijnbeleggers zijn niet altijd blij met een inkoopprogramma, bijvoorbeeld als later blijkt dat het bedrijf te weinig cash heeft. Hierdoor kan het in financieringsproblemen komen. Erger is nog wanneer de beurskoers na het aandeleninkoopprogramma fors daalt en het bestuur op dat moment nieuwe aandelen moet uitgeven.
Een ander negatief aspect is dat het geld dat is uitgegeven aan de inkoop van aandelen niet meer kan worden besteed aan dividenden of aan interessante, winstgevende projecten of overnames. Het schoolvoorbeeld hiervan is Unilever; daarover leest u verderop meer. Eerst zetten we alle voor- en nadelen van een aandeleninkoopprogramma op een rijtje.
Hogere winst per aandeel
Een aandeleninkoopprogramma biedt bedrijven verschillende voordelen. Ten eerste kan het dienen als een fiscaal efficiënte manier om overtollig kapitaal terug te geven aan aandeelhouders. Over dividenden moet immers belasting worden betaald. Daarnaast fungeert het als een signaal van het management aan investeerders dat het bedrijf mogelijk ondergewaardeerd is.
Bovendien kan het opkopen van eigen aandelen leiden tot een hogere winst per aandeel, waardoor de waardering aantrekkelijker wordt op basis van dividendrendement en winstratio's per aandeel. Kortom: beleggers zien doorgaans het starten van een aandeleninkoopprogramma als iets positiefs, maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn.
Geen of minder dividend, projecten en overnames
Er kunnen namelijk ook nadelen verbonden zijn aan aandeleninkoopprogramma's. De kosten kunnen aanzienlijk zijn en ten laste komen van de winst, wat beleggers mogelijk ontmoedigt. Bovendien is het geld dat wordt besteed aan het inkopen van aandelen niet beschikbaar voor nuttiger investeringen.
Dit kunnen beleggers zien als zwaktebod van de directie, die mogelijk geen aantrekkelijke alternatieven ziet. Een voorbeeld hiervan is Unilever, dat eind jaren 90 een superdividend uitkeerde aan aandeelhouders, maar later geld moest ophalen voor een grote overname. Beleggers beschouwden dat als een zwaktebodd. Zie hieronder meer en recentere case-studies
Disclaimer: de aandelen hieronder zijn ter illustratie en verduidelijking en moeten niet als (ver)koopaanbeveling worden gezien.
1. Virtu Financial en Flow Traders
De twee flitshandelaren zijn goed vergelijkbaar. De besturen hebben echter een compleet andere voorkeur als het om kapitaaluitkeringen gaat.
Zo had Virtu Financial begin 2020 in totaal ruim 113 miljoen aandelen uitstaan. Flow Traders had op dat moment 46 miljoen aandelen uitstaan. Het management van Virtu Financial heeft in de periode van begin 2020 tot H2 2023 flink aandelen teruggekocht, waardoor het aantal uitstaande aandelen met ruim 16% daalde tot 94 miljoen. Daarbovenop keerde het concern nog circa $3,36 per aandeel uit.
Bij Flow Traders lag de nadruk minder op aandeleninkopen en meer op dividend, waardoor het aantal uitstaande aandelen in diezelfde periode weliswaar minder, maar toch nog met ruim 3% daalde. Aandeelhouders van Flow Traders kregen in die periode dan weer wel in totaal €9,65 per aandeel bijgeschreven.
Rendement
Wie drie jaar geleden aandelen Virtu Financial kocht, had halverwege 2023 een koersrendement van iets meer dan 8%. Met een dividend van ongeveer 20% komt het totaalrendement uit op ruim 28%. Beleggers die waren ingestapt in Flow Traders keken halverwege 2023 aan tegen een koersverlies van 2%, maar zij ontvingen wel 44% van hun oorspronkelijke aankoopprijs aan dividend. Zij hadden dus een totaalrendement van 42%.
Bij deze rendementscijfers moet wel worden opgemerkt dat het koersverloop van beide flitshandelaren extreem volatiel is geweest in deze periode. Zo waren de aandelenkoersen van beide handelaren begin 2020 relatief laag. Ook is de koers van FlowTraders sinds de tweede helft van 2023 verder gezakt, terwijl de koers van Virtu Financial juist gestaag is opgelopen.
Meer zekerheid
Beleggers in Flow Traders hebben echter wel meer zekerheid, doordat zij de uitkeringen al hebben ontvangen in dividend. Voordeel voor de aandeelhouders van Virtu Financial is dat bij een gelijkblijvend resultaat de winst over een stuk minder aandelen (-16%) hoeft te worden verdeeld. Hierdoor ligt de winst per aandeel bijna 20% hoger. Wie nu een aandeel Virtu Financial koopt - of bezit - heeft dus een groter stuk van het bedrijf in handen dan drie jaar geleden.
2. AkzoNobel
Ook het management van verfproducent AkzoNobel kocht in de afgelopen jaren gretig aandelen terug. Tussen 2017 en 2022 trok het management liefst €4,5 miljard uit om dat te doen. Dit deed het voor een gemiddelde prijs van €74,50 per aandeel.
Het aandeel Akzonobel zakte echter in oktober 2023 terug tot nipt boven de €60. Sindsdien is de koers gestaag opgelopen en alweer bijna op niveau waar het management destijds de aandelen op terugkocht.
Op 1 november 2022 werd Grégoire Poux-Guillaume de nieuwe CEO en nu is hij verantwoordelijk voor betere financiële prestaties en groei van het concern. Hij koos er niet voor om een nieuw aandeleninkoopprogramma te starten, waar ongetwijfeld de verslechterde balans van AkzoNobel een rol bij heeft gespeeld.
Een aandeleninkoopprogramma is enkel zinvol als het management het kapitaal niet op een winstgevende manier aan het werk kan zetten. Zo is het lucratiever om een investering te doen die jaarlijks 20% rendement oplevert dan aandelen terug te kopen tegen een hoge waardering.
Als het management echter geen aantrekkelijke investeringen tot zijn beschikking heeft en met overtollige cash worstelt, kan een aandeleninkoopprogramma een oplossing bieden. Mits de stukken tegen een korting worden gekocht.
Helaas hebben veel cyclische bedrijven aan het einde van de cyclus veel overtollig kapitaal, en keren ze te veel uit. Gevolg hiervan is een financieringsprobleem als de bedrijfsresultaten verslechteren. Juist als dan de koersen dan weer dalen, zijn aandeleninkopen het meest effectief.
Of het management destijds de aandelen onder de intrinsieke waarde heeft gekocht, moet de toekomst uitwijzen. Wel is zeker dat, net als bij Virtu Financial, toekomstige winsten over minder aandelen hoeven te worden verdeeld.
3. Vipshop en Tencent music
Net als vele Chinese bedrijven kregen de koersen van Vipshop en Tencent het zwaar te verduren door het sombere sentiment. Het management van de twee bedrijven zag de koersen zo ver wegzakken, dat het vond dat het bedrijf onder de intrinsieke waarde begon te noteren. Daarom lanceerden deze bedrijven aandeleninkoopprogramma’s. En flinke ook.
Het management van Vipshop was het meest fanatiek met het terugkopen van aandelen. Begin 2020 stonden er ruim 136 miljoen aandelen uit. In het derde kwartaalverslag waren dat er nog rond de 110,4 miljoen - een daling van bijna 19%. Tencent Music zag in die periode het aantal uitstaande aandelen met 5,6% afnemen tot grofweg 1,587 miljard en heeft nu nog ongeveer $400 miljoen gereserveerd voor verdere inkopen.
Deze inkopen zijn interessant, omdat ze zijn gedaan bij een dalende koers. De meeste Chinese aandelen zakten in oktober 2022 tot een nieuw dieptepunt en ook Vipshop en Tencent Music konden aan deze marktbrede daling niet ontkomen.
Terwijl veel Chinese bedrijven zoals JD.com en Alibaba na oktober 2022 wel enig herstel lieten zien, zakten ze daarna toch weer verder weg. De koersen van Vipshop en Tencent Music herstelden echter sterk.
Deze situatie laat zien dat aandelen inkopen als het ware een bodem kan leggen onder een aandeel. Immers, toen Vipshop eind maart 2022 bekend maakte voor $1 miljard aandelen uit de markt te halen en de koers was niet opgelopen, dan had het een kwart van de aandelen opgekocht.
Verschillende signalen
Beleggers kunnen in de toekomst dus letten op verschillende signalen. Als een bedrijf veel aandelen uit de markt haalt maar hiervoor te veel de balans moet aanwenden, is dat een negatief signaal – met name bij cyclicals.
Als er een algemeen negatief marktsentiment heerst en het management overgaat tot het terugkopen van aandelen, kunnen beleggers hier mogelijk juist garen bij spinnen door met het bedrijf mee te kopen.
Tot slot doen beleggers er goed aan te kijken of het kapitaalallocatiebeleid van een bedrijf aansluit bij de beleggingshorizon. Zo leert de casus van Virtu Financial en Flow Traders dat beleggers voor een aandeleninkoopprogramma een langere adem nodig hebben dan voor dividend.
Dit artikel is geschreven in samenwerking met Sjoerd Woudstra
Youri van Heumen is
(eind)redacteur. De informatie in dit artikel is niet bedoeld
als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde
beleggingen.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!