Sectorbericht:
ASML-topman Peter Wennink: ’Het chiptekort is echt, auto’s komen de fabriek niet meer uit’
Door WOUTER VAN BERGEN
26 min geleden
in FINANCIEEL
ASML Holding
719.1 0.84%
VELDHOVEN - Peter Wennink, ceo van chipmachinemaker ASML, kan terugkijken op een jaar waarin zijn bedrijf alle records brak. Een vraagexplosie op de chipmarkt maakte bovendien duidelijk dat de marktvooruitzichten nog een stuk veelbelovender blijken dan altijd werd geloofd. Wennink vergelijkt deze periode met 1973: ,,Toen was nooit over olie nooit nagedacht omdat het er altijd was.”
RIAS IMMINK/ANP
De lithografie-apparaten uit Veldhoven maakten van ASML dit jaar het meest waardevolle techbedrijf van Europa. Ze kunnen de meest minuscule lijntjes etsen in het silicium van de meest geavanceerde chips ter wereld, en doen dat als enige die dat met Extreem Ultraviolet licht (EUV). „Het is belangrijk dat Europa iets kan bieden dat de rest van de wereld nodig heeft. En dan kijkt men ook naar ASML.”
Hoe was 2021 voor u?
„Een bizar jaar, waarin tot uiting is gekomen dat de toekomstige vraag naar chips veel groter is dan de sector altijd had geraamd. De pandemie heeft de digitalisering versneld. Ons onderbuikgevoel gaf wel aan dat de vraag naar chips zo exponentieel kon toenemen, maar er was geen data die dat aantoonde. Op dit moment is de omzet in chips $500 miljard per jaar en de verwachting is dat dit met 7 tot 8% per jaar groeit, tot het dubbele aan het eind van dit decennium.”
Wat ziet u als het hoogtepunt van het afgelopen jaar?
„Ik zou geen hoogtepunt willen noemen, maar ik vind het bewonderenswaardig hoe deze organisatie kon versnellen in omzet, in business en aantal mensen. We waren van plan met 1000 tot 1500 mensen uit te breiden en dat zijn er vanwege die vraagexplosie tussen de 6000 en 7000 geworden. We werken ons allemaal uit de naad, maar toch is het niet genoeg. De klant wil nu maar een ding en dat is: meer, meer, meer. Want dat chiptekort is echt. Zonder die chips komen die auto’s niet uit de fabriek. Het gaat om tienduizenden, honderdduizenden banen. Als ik toch een technologisch hoogtepunt mag noemen, is het dat onze onderzoekers dit jaar weer belangrijke doorbraken hebben gerealiseerd. Daardoor kunnen we met toepassing van extreem ultraviolet alweer significant verder komen in het volgende decennium.”
BEKIJK OOK:
’Lange levertijd nieuwe auto jaagt koper in tweedehands bak’
U hebt dit jaar twee keer eurocommissaris Thierry Breton van Interne Markt over de vloer gehad, die de laatste keer ook voorzitter Ursula von der Leyen had meegenomen. Wat zegt dat volgens u?
„Deze periode is vergelijkbaar met 1973. Toen was nooit over olie nooit nagedacht omdat het er altijd was. Tot het dat niet meer was. Dat gaat nu op voor chips. In Amerika en Europa staan - ook in Korea trouwens - autofabrieken stil omdat er onvoldoende chips zijn. Daarmee staan honderduizenden banen op het spel. Dan wordt de economische realiteit een geopolitieke probleem en dan krijg je hoog bezoek. En krabt men zich op het achterhoofd of het handig is dat de chipproductie grotendeels China, Taiwan en Korea plaatsvindt, wat niet de stabielste delen van de wereld zijn.”
Wat is het juiste antwoord? Met heel veel subsidie eigen chipfabrieken neerzetten, zoals Brussel wil?
„Dat is wel het meest logische. Als de chipindustrie verdubbelt tot eind dit decennium, gaat er in negen jaar net zoveel uitgebreid worden als in de afgelopen 45 jaar is gebouwd. Het aandeel van Europa is gekrompen van 20 naar 8% in de laatste twintig jaar. En als je niets doet, is het straks dus de helft daarvan.”
RIAS IMMINK
BEKIJK OOK:
Analyse: kan Europa de strijd om chips nog winnen?
U heeft er eerder op gewezen dat een chipfabriek wel een heel ecosysteem van toeleveranciers nodig heeft om te kunnen opereren.
„Dat klopt, maar dat begint wel bij een chipfabriek als katalysator. Europese chipfabrikanten hebben de laatste jaren geen nieuwe fabrieken neergezet en missen de kennis voor de meest geavanceerde technologie, die het Taiwanese TSMC, het Koreaanse Samsung en het Amerikaanse Intel wel hebben. Dus moet je ze een prikkel bieden om te komen en die zal financieel zijn. Het is voor hen goedkoper om een nieuwe fabriek op een plek neer te zetten waar dat ecosysteem al aanwezig is. De andere prikkel bestaat uit de Europese klanten die heel veel chips nodig hebben. Als zo’n fabriek hier komt, dan komen daar van allerlei bedrijven om heen. Dat zie je in Seoul, in Taiwan en in Silicon Valley. Er komen bedrijven die chips ontwerpen, kennisinstellingen en klanten, die uiteindelijk een magneet voor innovatie vormen. Dat wil je graag op je Europese grondgebied.”