Inmiddels hebben in de Verenigde Staten ruim 200 bedrijven hun kwartaalresultaten gerapporteerd. Op het eerste gezicht pakken deze niet zo gunstig uit. Van alle ondernemingen die tot nu toe de boeken hebben geopend overtreft slechts 41,5 procent de omzetverwachting en 57 procent de winstverwachting. Maar, dat zijn de cijfers voor het gehele beursgenoteerde bedrijfsleven. Beperken we ons tot de S&P 500, dan blijkt alles er beter uit te zien: ver boven 50 procent rapporteert een hogere omzet dan verwacht en ruim meer dan 80 procent een hogere winst.
Verwijzend naar de geweldige resultaten van Google, Amazon en Microsoft kan worden geconstateerd dat grote bedrijven beter presteren. Een en ander heeft geresulteerd in een opwaartse bijstelling van de verwachte winstdaling van 5,5 naar 4,6 procent. Deze verbetering is terug te vinden in de recente koerswinst van de index. De meeste farmaceuten moeten de boeken nog openen. Het is een sector die het de laatste jaren redelijk voor de wind ging, maar recent mede door uitspraken van Hillary Clinton enigszins onder druk ligt.
Wereldwijde verschuivingen
Tegenvallers als WalMart en Caterpillar zijn niet alleen te wijten aan de stand van de economie, maar ook aan wereldwijde verschuivingen daarbinnen. Denk daarbij aan de omvorming van de Chinese economie van export georiënteerd (Caterpillar) naar consumptiegedreven (Alibaba) en aan de verschuiving van fysieke retail (WalMart) naar online retail (Amazon, Priceline, EBay). Zoals blijkt uit de tegenvallers bij Morgan Stanley en Goldman Sachs, voelen banken de effecten van nieuwe regelgeving, waaronder het aan banden leggen van de handel voor eigen rekening. Daarentegen doet een bank die zich meer richt op de consument (Wells Fargo) het juist weer goed.
De verwachte koerswinstverhouding van de S&P 500 is nu 16. Dat is hoger dan zowel het vijfjaars gemiddelde van 14,1 als het tienjaars gemiddelde van eveneens 14,1. De hogere koerswinstverhoudingen lijken echter gerechtvaardigd, omdat de rente zich op een historisch laag niveau bevindt. Zo bedraagt de earnings yield (omgekeerde koerswinstverhouding) momenteel 6,25 procent. Dat is fors meer dan de tienjaars rente op zowel bedrijfs- als staatsobligaties. Maar ook het gemiddelde dividendrendement is nog steeds aanmerkelijk hoger dan de rente op staats- en bedrijfsobligaties. Het dividend op de S&P 500 bedraagt 2,15 procent en dat op de EuroStoxx 3,56 procent. Aandelen zijn met andere woorden, op basis van vergelijking met andere asset classes (obligaties en cash), nog wel goedkoop. Absoluut zijn ze duur, maar relatief goedkoop.
Inflatiedoelstelling aanpassen?
In feite staat of valt alles vervolgens met het gevoerde monetaire beleid van de centrale banken in deze wereld. Tot op heden blijven zij unaniem in de stimuleringsstand staan in de vorm van lage rentes, veelal aangevuld met kwantitatieve verruiming. Zolang de inflatie laag is of zelfs volledig afwezig, hebben centrale banken deze ruimte. Zowel in Europa als in de Verenigde Staten bevindt de verwachte inflatie zich nog ver onder de doelstelling. Diverse kampen vragen zich af of niet zozeer de inflatie als wel de inflatiedoelstelling aangepast moet worden aan de (nieuwe) realiteit.
Hoe het ook zij, de wereld bevindt zich in een fase van lage groei, lage inflatie en lage rente. Men kan zich afvragen of daar op korte termijn veel verandering in zal komen. Zo stelde de Financial Times afgelopen week niet de vraag die moest worden gesteld: ‘Wanneer gaat de rente omhoog?’, maar juist: ‘Gaat de rente ooit nog omhoog?’. Het is een situatie die per saldo positief is voor aandelen.
'Winstdroogte'
Er liggen uiteraard wel gevaren op de loer. Zo wordt het derde kwartaal al de tweede opeenvolgende periode dat de winsten van de S&P 500 op jaarbasis dalen. Volgens BlackRock spreekt men dan van een ‘profits recession’ of in ieder geval van een ‘winstdroogte’. Overigens is dat niet hetzelfde als een economische recessie. Wanneer de economie gewoon op een laag pitje doorgroeit, betekent het hooguit een tijdelijke stagnatie in de markt. BlackRock verwacht namelijk dat het dollar- en olie-effect zal wegebben. Op zeker moment wijken de koersen van zowel de dollar als de olie ten opzichte van vorig jaar nauwelijks meer af. Wellicht kunnen in dat scenario de winsten ergens in de loop van het eerste kwartaal van volgend jaar weer omhoog.
Een tweede gevaar is de mogelijkheid dat de centrale banken ‘behind the curve’ belanden. Zij moeten dan achter de markten aan hobbelen in plaats van andersom. Dat is niet ondenkbaar, omdat de centrale banken nu al de indruk wekken een gevangene te zijn van de markten. De rente wordt niet verhoogd omdat de markten het niet aan kunnen. Maar wanneer kunnen ze het dan wel aan? Het gevaar bestaat dat beleggers hun (momenteel nog) zeer grote vertrouwen in de centrale banken gaan verliezen. Dan verdwijnt de gratis put onder de markt. Het ziet er echter nog niet naar uit dat deze ontwikkelingen de komende drie tot zes maanden al spelen. Tot het tegendeel bewezen is geldt nog steeds TINA (“There Is No Alternative”). Een onverwachte meevaller zou kunnen zijn dat de economie toch harder gaat groeien dan nu wordt aangenomen. De zwartgallige verwachtingen maken de kans op verdere meevallers des te groter. Vol verwachting kijken we uit naar de resterende kwartaalcijfers.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!