Weet u wat u over drie maanden aan de pomp betaalt? Of hoeveel een pond zalm over een half jaar doet bij de visboer? Ik niet, maar beleggers in breed samengestelde grondstoffen-ETF’s denken het te weten. Zij investeren meestal niet in mandje met een zilverstaaf, goudklomp, olievat, maiskolf, koperrol en varkensbuik, maar in wat de markt denkt dat dit mandje waard zal zijn in de toekomst.
Een breed samengestelde grondstoffen-ETF belegt veelal in termijncontracten (futures), die het recht geven op een bepaalde datum grondstoffen te kopen tegen een vooraf afgesproken prijs. Omdat in tegenstelling tot een termijncontract een ETF geen einddatum heeft, moet de fondsmanager die termijncontracten steeds vervangen voor nieuwe, wil hij niet eigenaar worden van de grondstoffen. Door dit ‘doorrollen’ kunnen de rendementen van grondstoffen-ETF’s over lange periodes stevig afwijken van de rendementen van beleggingen in fysieke grondstoffen.
Lekker doorrollen?
Het doorrollen van termijncontracten kan het rendement van grondstoffen-ETF’s positief of negatief beïnvloeden. Als de (grondstoffen)prijs van een termijncontract dat bijna afloopt lager is dan de prijs van het contract met latere einddatum, heet dat contango. Als het nieuwe termijncontract tegen een lagere prijs wordt afgesloten wordt dat backwardation genoemd, en verdient de fondsmanager geld met het doorrollen.
Grondstoffen dansen al jaren de contango, en dat perst veel rendement uit grondstoffen-ETF’s. Ik kan dit het beste met een voorbeeld illustreren. Een termijncontract voor levering van aardolie in december 2015 is 2 euro goedkoper dan een contract in januari 2016 en 4 euro minder dan een contract voor februari 2016. Als de fondsmanager het contract moet doorrollen levert hij dus in op ieder contract dat de ETF bezit. Als dat iedere maand opnieuw gebeurt, maakt de ETF steeds meer verlies ten opzichte van de werkelijke olieprijs.
De contango dansen
Is het erg om in termijncontracten (futures) te beleggen in plaats van grondstoffen? Ik denk van niet. Grondstoffen-ETF’s geven beleggers blootstelling aan een categorie met unieke eigenschappen ten opzichte van aandelen en obligaties, zonder dat zij daarvoor een goudkluis hoeven aan te schaffen of hun achtertuin tot weiland te verbouwen. Het betekent alleen goed je huiswerk doen bij de aanschaf van een grondstoffen-ETF. Je moet de looptijd van termijncontracten kennen waarin de ETF belegt, en iets van doorrollen begrijpen.
Want de contango kan een wrede dans zijn, gekeken naar rendement. Eind 2008 kostte een vat WTI-olie iets meer dan 30 dollar. Een half jaar later was de prijs verdubbeld. Beleggers die kort na het uitbreken van de kredietcrisis olie hadden gekocht, leegden hun opslagtank en verkochten het zwarte goud in juni met 100% winst. Beleggers in olie-ETF’s boekten ‘maar’ 20% rendement in dezelfde periode.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!