Een analyse van de rentebewegingen in de afgelopen 700 jaar suggereert dat het voor beleggers risicovol is om zeker te weten welke richting rentetarieven in de toekomst opgaan. Volgens Andrew Evans, fondsbeheerder equity value bij vermogensbeheerder Schroders, zou de rente namelijk wel eens een verrassende koers kunnen varen.
De Amerikaanse Federal Reserve verhoogde onlangs de rente met een kwart procent. Het beleidsbepalende comité (FOMC) zei daarbij dat de verwachte economische omstandigheden "op een manier zouden evolueren die verdere geleidelijke verhogingen" zou rechtvaardigen. Het woord ‘geleidelijk' is eind vorig jaar ook meerdere keren gebruikt in de context van het rentebeleid van de Bank of England.
Dat klinkt volgens Evans geruststellend. De grote centrale banken hebben een plan en zelfs als de rente in het Verenigd Koninkrijk of de Verenigde Staten stijgt, dan zal dat slechts ‘geleidelijk’ gebeuren.
Langer lagere rente, maar niet voor altijd
Het verband tussen rente en aandelenkoersen is misschien niet voor de hand liggend, maar het bestaat wel degelijk. De historisch lage rentetarieven van de afgelopen jaren hebben de markten naar een reeks nieuwe hoogtepunten gedreven. Beleggers lijken gelukkig met de gedachte dat de rente 'langer lager' zal blijven.
Natuurlijk blijft de rente niet voor altijd laag, maar de gedachte dat de rente nog lang niet de 5% zal bereiken die in de twee decennia voor de financiële crisis van 2008/2009 als norm werd beschouwd, kan beleggers geruststellen.
Maar die geruststelling kan volgens Evans verdwijnen als beleggers het artikel van Harvard-historicus Paul Schmelzing, ‘Renaissance roots and rapid reversals’ lezen, die de wereldwijde rentetarieven over een zeer lange periode heeft geanalyseerd.
Aan de hand van data die maar liefst zeven eeuwen teruggaan, beargumenteert hij dat iedereen die zich vastklampt aan een situatie van ‘seculiere stagnatie’ waarbij de economie nauwelijks groeit, de inflatie laag is en de rente steeds lager noteert, dit misschien zou moeten heroverwegen.
Periode van dalende rente past in trend die 500 jaar beslaat
Schmelzing analyseerde de wereldwijde rentevoeten die teruggaan tot 1311 en vond bewijzen dat de daling van de reële rentevoeten sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw past in een patroon van een veel diepere trend die maar liefst vijf eeuwen teruggaat.
Uit de berekeningen van Schmelzing blijkt dat er in het verleden acht ‘reële rente-dalingen’ hebben plaatsgevonden, waarbij de rentevoet langdurig daalde.
De periode waarin we ons nu bevinden, met tarieven in de meeste grote economieën op of bijna op historisch lage niveaus, is de op één na langste periode in de geschiedenis waarin de rente daalt vergeleken met een gemiddelde van 2,6% in de afgelopen 200 jaar en 4,78% over de gehele periode van 700 jaar. Alleen de jaren direct na de ontdekking van Amerika overtreffen de huidige cyclus in lengte.
De meest in het oog springende conclusie van Schmelzing is dat telkens als de wereldeconomie uit een van deze periodes van rentedalingen komt, de ommezwaai telkens zowel snel als aanzienlijk is geweest.
De meeste keerpunten na perioden van 'reële rente stagnatie' zijn snel, niet-lineair en vonden gemiddeld plaats na 26 jaar. Binnen 24 maanden na het bereiken van hun dieptepunten in de rentedalingcyclus stegen de rentetarieven gemiddeld met 315 basispunten. Hierbij was bij twee keerpunten binnen twee jaar een stijging van de reële rente van meer dan 600 basispunten te zien.
Kansen voor stockpickers
Hoewel niets zeker is op de beurzen, is het volgens Evans redelijk zeker dat een markt die gewend is geraakt aan een lage rente waarschijnlijk enkele aanpassingen zal moeten doorvoeren. Hierbij zal de markt waarschijnlijk overreageren. Maar dit biedt volgens de fondsbeheerder kansen voor stockpickers.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!