Nu het coronavirus de hele wereld in zijn greep heeft, is één ding duidelijk: er komt een recessie aan. Dat kan ook niet anders, want de economische activiteit is in grote delen van de wereld gestopt, miljarden mensen zitten thuis en de beurzen zijn van een bullmarkt in een bearmarkt beland.
Maar wat is precies een recessie, en hoe lang zal die duren? Bloomberg zette de feiten op een rij.
1. Wat is een recessie?
Volgens het woordenboek is de definitie van een recessie een periode waarin de economische productie gedurende twee opeenvolgende kwartalen krimpt.
Het National Bureau of Economic Research (NBER) in de VS hanteert een andere benadering, waarbij rekening wordt gehouden met factoren als het voor inflatie gecorrigeerde Bruto Binnenlands Product (BBP), de werkgelegenheid, de industriële productie en het nationaal inkomen.
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) kijkt bij het bepalen van recessies op wereldschaal naar verschillende indicatoren, waaronder een daling van het voor inflatie gecorrigeerde BBP per hoofd van de bevolking. Verder kijkt het naar de industriële productie, handel, kapitaalstromen, olieconsumptie en werkloosheid.
2. Komt de VS ook in een recessie?
Het antwoord daarop is vrijwel zeker een volmondig 'ja'. Veel economen verwachten dat de Amerikaanse productie waarschijnlijk is gekrompen in het kwartaal dat eindigt op 31 maart, en er is brede overeenstemming dat de krimp in het tweede kwartaal, april tot en met juni, de meest dramatische zal zijn sinds de metingen begonnen in 1947.
De Amerikaanse investeringsbank Morgan Stanley verwacht dat het BBP tijdens het tweede kwartaal een duizelingwekkende daling zal laten zien van maar liefst 30,1%, terwijl Goldman Sachs zelf een krimp voorspelt van 34%.
Toch sprak Steven Mnuchin, de Amerikaanse minister van Financiën, op 15 maart de verwachting uit dat de coronaviruspandemie weliswaar de groei zal vertragen, maar dat er geen recessie zou komen.
Het Nederlandse Centraal Planbureau publiceerde 26 maart maar liefst vier scenario's, van relatief mild tot zwart, waarin de krimp van de Nederlandse economie dit jaar 1,2 tot 7,7% zal zijn.
3. Hoe zit het met de wereldeconomie?
Bloomberg Economics voorspelt een wereldwijde recessie in de eerste helft van 2020 en merkt op dat in belangrijke delen van de wereld de krimp al begonnen is.
De wereldeconomie zal naar verwachting in de eerste helft van 2020 met 1,8% op jaarbasis krimpen, vergeleken met een groei van ongeveer 3% vorig jaar.
Volgens IMF-directeur Kristalina Georgieva bevindt de wereldeconomie zich zelfs al in een recessie, en die zou wel eens ernstiger kunnen zijn dan de recessie van 2009.
Sinds 1960 waren er volgens het IMF slechts vier wereldwijde recessies. Volgens het NEBR is de VS sinds de Tweede Wereldoorlog elf keer in een recessie beland.
4. Hoe lang gaat het duren?
Dat is uiteraard de grote vraag van dit moment, en niemand weet het antwoord. Er was enige hoop dat de neergang niet langer zou duren dan de eerste twee kwartalen van dit jaar - een rooskleurig scenario dat ervan uitging dat de pandemie snel een effectief onder controle kon worden gebracht.
Meer recentelijk hebben economen de hoop op zo'n V-vormig herstel, waarbij verloren gegane productie snel wordt hersteld, opgegeven. De ultieme angst is een langdurige malaise die op een depressie lijkt.
5. Wat is een depressie?
Een depressie wordt over het algemeen geïnterpreteerd als een ernstige achteruitgang die wordt gemeten in jaren, in plaats van in kwartalen.
Er is er maar één geweest in de laatste eeuw, de Crisis van de jaren dertig, die duurde van 1929 tot 1933. De recessie van 2007-2009 duurde 18 maanden en was daarmee de langste sinds de Crisis.
6. Wat maakt een recessie mild of ernstig?
Afgezien van de duur hangt de ernst van een recessie af van de mate waarin de economie krimpt en de hoogte van de werkloosheid.
De ergste recessies zijn die recessies die gepaard gaan met een ineenstorting van het financiële systeem, zoals gebeurde in de VS in 1929 en 2008. Verder is de mate waarin de economie in grote lijnen krimpt van belang. De relatief korte en milde recessie van 2001, bijvoorbeeld, bleef grotendeels beperkt tot de technologiesector, met een bescheiden daling in de rest van de economie.
7. Volgt op een lange periode van groei een ernstige recessie?
Dat is een vraag die vooral in de VS van belang is, omdat de economische expansie daar bijna 11 jaar heeft geduurd.
Onderzoekers van de Federal Reserve Bank of Cleveland vonden weinig bewijs voor een correlatie tussen de duur van de periode van groei en de ernst van een daaropvolgende recessie. Er is daarentegen wel wat bewijs dat ernstige recessies zoals die van 2009 tot sterke expansie kunnen leiden.
8. Zal de volgende recessie een zware zijn?
Wat de diepte van de recessie betreft, zou deze wel eens erger kunnen zijn dan de recessie van 2007-2009. Maar het herstel zou ook sneller kunnen gaan, aangezien de coronarecessie door een schok komt en niet door onderliggende economische onevenwichtigheden zoals in 2007-2009.
Positief is ook dat de Amerikaanse huishoudens zich in een goede positie bevinden. Ze hebben minder schulden, en uitgebreide herfinanciering van hypotheken heeft ervoor gezorgd dat de Amerikaanse consument meer geld in de knip heeft.
9. Kan er nu iets gedaan worden om de volgende recessie te verlichten?
Centrale banken over de hele wereld doen hun best om hun economieën te ondersteunen middels renteverlagingen, ingrijpen in markten, het kopen van bedrijfsactiva en door banken te helpen om leningen aan bedrijven te blijven verstrekken.
De People's Bank of China heeft bijvoorbeeld miljarden geïnjecteerd in de economie, terwijl de Bank of Japan de aankoop van activa gestimuleerd heeft om de markten te stabiliseren. De Amerikaanse Federal Reserve verlaagde zijn belangrijkste rentevoet tot bijna nul.
Maar omdat de centrale banken de afgelopen tien jaar al veel van hun munitie hebben opgebruikt, ligt er deze keer ook meer verantwoordelijkheid bij de overheden. "De reactie zou in de eerste plaats fiscaal moeten zijn," zei Christine Lagarde, president van de Europese Centrale Bank.
Bekijk ook: April: Experts spelen op safe met Ahold, Randstad en ASML bij floppers
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!