De economieën van Rusland en Oekraïne worden het hardst getroffen door het conflict in Oekraïne, maar de economische gevolgen zullen niet beperkt blijven tot de twee kemphanen. Om de risico's te beperken, moeten landen nu beginnen met het ontwikkelen van herstelplannen.
Dat schrijft Mohamed El-Erian, economisch adviseur bij Allianz, in een opinieartikel op Project Syndicate.
De invasie van Oekraïne door Rusland en de ingrijpende sancties van het Westen, hebben geleid tot economische verstoringen op allerlei vlak. Er wordt vaak gezegd dat in elke crisis kansen schuilen. Naast het aanpakken van Rusland wegens de illegale invasie, is het ook van vitaal belang dat tijdig actie ondernomen wordt om de economische risico's die het conflict op langere termijn met zich meebrengt, te beperken.
De wereld heeft bewezen de uitdaging aan te kunnen in de nasleep van WO II. Dat zal opnieuw nodig zijn wanneer de vrede in Oekraïne en Europa terugkeert. El-Erian ziet een aantal gevolgen van het conflict, direct in Oekraïne en Rusland, een economische terugslag elders, gevolgschade voor de wereldeconomie en systematische ontwrichting.
1. Krimp economie Rusland en Oekraïne
Vanzelfsprekend worden de Oekraïense en Russische economieën het hardst getroffen. De economische activiteit in Oekraïne zal dit jaar waarschijnlijk met meer dan een derde krimpen. Dat verergert de humanitaire crisis nog meer. Maar ook de Russische economie krimpt naar verwachting met een derde als gevolg van de ongekend strenge sancties. Met name de bevriezing van de valutareserves van de centrale bank en de uitsluiting van bepaalde Russische banken van SWIFT raken de economie hard. Daar bovenop komen nog de sancties van bedrijven die de schade verergeren. Rusland wordt geconfronteerd met ernstige deviezenbeperkingen, tekorten aan goederen, een instortende roebel en oplopende betalingsachterstanden.
Zelfs als de oorlog morgen zou eindigen, duurt het jaren voordat deze economieën zich herstellen. Hoe langer de oorlog voortduurt, hoe groter de schade. In Oekraïne is de infrastructuur zwaar getroffen. Het land kan rekenen op massale externe steun voor een wederopbouw. Maar dat proces zal tijd kosten. Rusland zal het juist zeer moeilijk hebben om de economische, financiële en institutionele banden met het Westen te herstellen. Dit zal het economische herstel van het immense land belemmeren.
2. Economische tegenwind in het Westen
Maar de economische gevolgen blijven niet beperkt blijven tot die beide landen. In het Westen is de stagflatoire tegenwind al voelbaar. De bestaande inflatoire druk wordt versterkt door de sterk stijgende grondstoffenprijzen. Verstoorde toeleveringsketens en handelsroutes zullen de groei waarschijnlijk verder onder druk zetten. De omvang van deze schade verschilt per land. Daar zal beleid op moeten worden ingezet, anders leidt het tot een lagere groei, een grotere ongelijkheid en prestatieverschillen tussen de landen.
El-Erian schat in dat de VS het waarschijnlijk beter zullen doen dan Europa, dat mogelijk in een recessie zal belanden. De Amerikaanse economie is veerkrachtiger, al heeft de Fed minder bewegingsruimte doordat deze te laat op de inflatie reageerde. Verder moet men in de VS en Europa rekenen op meer marktvolatiliteit. Met name banken en energiebedrijven zullen hard worden getroffen.
3. Voedselrellen mogelijk
Ook elders in de wereld zullen de economische en financiële verschillen toenemen. Sommige producenten van grondstoffen zullen van de hogere exportprijzen profiteren. Maar een groter aantal landen krijgt te maken met tegenwind in handel, migratiestromen, een sterkere dollar en minder vraag in de wereldeconomie. Landen die veel grondstoffen importeren krijgen te kampen met forse prijsstijgingen. Mogelijk leidt dat tot meer schuldherstructureringen. El-Erian waarschuwt zelfs voor voedselrellen in de zwakste economieën, tenzij beleidsmakers tijdig ingrijpen.
4. China zaagt aan stoelpoten Westerse dominantie
Tot slot wijst El-Erian op de impact van het conflict op het wereldtoneel. Op korte termijn heeft het Westen zijn dominantie bevestigd in het internationale systeem. Maar op langere termijn zal China zijn pogingen intensiveren om een alternatief systeem op te bouwen.
Lees meer: Beleggen in oorlogstijd
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!