Knappende waterleidingen zetten Russen in vrieskou: ‘200 miljard euro nodig voor vervanging’
Overal in Rusland valt de verwarming uit doordat waterleidingen het begeven. Vele duizenden zitten daardoor soms al weken in de kou. Er is veel geld nodig om de problemen op te lossen. En dat is er niet. ,,Volgens deskundigen is er 20 biljoen roebel nodig om de leidingen in Rusland te vervangen.’’
Joost Bosman 27-01-24, 10:01 Laatste update: 10:38
Svetlana Tolkanova (37) gaat voor in de kelder onder haar flatblok in Chimki, een satellietstadje van Moskou. ,,Het zou hier helemaal droog moeten zijn’’, verzucht ze. ,,Maar kijk eens hoe het eruit ziet.’’ Op de vloer van de kelder liggen overal grote plassen water, afkomstig uit het buizenstelsel dat de appartementen van warm water moet voorzien. Drie dagen geleden knapte er weer een leiding, vertelt Tolkanova.
Ze toont een filmpje op haar telefoon: de hele portiek staat blank en er loopt water van de trappen. Langs de muren is het nog steeds niet droog. ,,De schimmel kruipt van onderaf door de hele flat heen.” Opnieuw haalt ze haar telefoon tevoorschijn en toont foto’s van de zwarte plekken op het behang van haar appartement.
De lekkage drong ook door tot het elektriciteitshok in de kelder, waar kortsluiting ontstond. Daardoor kwamen de bewoners ook nog eens zonder stroom te zitten. ,,We koken allemaal elektrisch, dus dat kan niet meer. En ook de liften werken niet langer. Er wonen hier oude en zieke mensen en kleine kinderen. Ze komen de flat nu niet meer uit.’’
Buiten zijn gemeentemedewerkers in de weer met een graafmachine en aan de voet van het gebouw is een groot gat waaruit stoom komt. Her en der in de wijk zijn soortgelijke kraters aan de kant van de weg te zien. Sommige straten staan zijn ondergelopen. Een zestiger blijft even stilstaan bij een van de gaten en kijkt peinzend naar de stoom die er uitkomt.
Min 20
Het verschijnsel van springende (warm)waterleidingen is niet nieuw in Rusland, maar het lijkt dit jaar erger dan voorheen. Ook al, doordat de problemen samenvielen met de inval van een ongekend hevige koudeperiode in en om Moskou, waarbij het kwik daalde tot min 20 overdag.
Het kritische Telegramkanaal 7x7 - Horizontaal Rusland noteerde deze maand in 43 van de 89 Russische regio’s ongelukken met verwarmingssystemen, waarbij soms hele wijken en tienduizenden mensen in de kou kwamen te zitten.
In Nizjny Novgorod ging het zelfs op straat flink mis, doordat uit een gesprongen leiding kokend heet water als uit een geiser omhoog spoot en zestien voorbijgangers gewond raakten. Donderdag meldde 7x7 dat er in de regio Primorje, in het Verre Oosten van Rusland, zeshonderd huishoudens deze week zonder stroom kwamen te zitten door een ongeluk in een elektriciteitsstation.
In de hoofdstad Vladivostok alleen al betrof het honderdduizend mensen. Burgers lanceerden acuut een petitie tegen de burgemeester en de gouverneur om hun aftreden te eisen.
Honderd jaar oud
De oorzaak van de problemen is velerlei. Maar de hoofdoorzaak is dat de verwarmingsleidingen al meer dan vijftig of zestig jaar oud zijn. In enkele gevallen zelfs honderd jaar.
,,Volgens deskundigen is er 20 biljoen roebel (ruim 200 miljard euro, red.) nodig om de leidingen in Rusland te vervangen’’, zegt onafhankelijk econoom Igor Lipsits. ,,De regering besteedt er niet meer dan 330 miljard roebel aan (nog geen 3,5 miljard euro, red.). Dat betekent dat het nog zeventig jaar duurt voordat de infrastructuur is gerenoveerd.’’
En in de tussentijd gaat er van alles kapot. Geld voor al dat onderhoud is er niet, stelt Lipsits. Maar liefst 6 procent van het bruto nationaal product gaat vanwege de ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne dit jaar op aan defensie, een historisch record. ,,In plaats van het budget voor reparatie van de verwarmingsinfrastructuur te verhogen, plant de overheid juist een verlaging daarvan.’’
In Chimki is zestiger Marina Sergejevna een flatblok verderop eigenlijk niet zo blij met pottenkijkers. ,,Springen er bij jullie in Nederland nooit leidingen dan?’’ stelt ze een tegenvraag. ,,De werklui kwamen en repareerde wat nodig was, alles is goed nu.’’ Maar dat het het einde is aan alle malheur, gelooft ook Marina niet. ,,Die leidingen zijn 50 jaar oud, de overheid had eerder moeten bedenken dat ze aan vervanging toe waren.’’