3 februari 2015
Afdrukken
Email
Delen:
Reageer op dit artikel2Reacties
Europa heeft Griekenland al snel duidelijk gemaakt dat verlichting van staatsschuld en noodsteun er niet in zit. De Grieken zoeken nu naar andere uitwegen. Welke hebben nog enige kans van slagen?
Europa heeft de afgelopen jaren al flinke stappen gezet om de Griekse overheidsschuld voor het land draaglijk te houden.
Dat was ook uit eigen belang omdat een faillissement en/of uittreden van Griekenland uit de eurozone alleen maar meer zou kosten.
In 2012 zijn private investeerders (vooral banken) akkoord gegaan met looptijdverlenging en een lagere rentevergoeding. In totaal kwam deze tegemoetkoming neer op een waardedaling van 50 procent.
Door het uitblijven van economisch herstel is de staatschuld van Griekenland sindsdien echter opnieuw ondraaglijk geworden voor het land. We spreken over een schuld van 320 miljard euro, bijna 180 procent van het bbp.
Ook nu zal kwijtschelding, de ‘haircut' geen optie zijn. Dat zou immers ongewenste precedentwerking hebben naar andere landen met alle negatieve gevolgen van dien voor het financiële systeem.
Wederzijdse afhankelijkheid
Wellicht nog meer dan in 2012 is sprake van wederzijdse afhankelijkheid tussen het eurogebied en Griekenland.
Door het optuigen van allerlei noodfondsen is een zogeheten ‘Grexit' financieel misschien draaglijker geworden, de toegenomen spanningen tussen Rusland en het Westen maken Griekenland strategisch nog veel belangrijker dan enkele jaren terug.
Beide partijen kennen de belangen en zullen moeten aansturen op een compromis.
De nieuwe Griekse regering speelde aanvankelijk hoog spel door aan te geven niet meer met de Troijka, de Europese Commissie, de ECB en het IMF, te willen spreken en de resterende 7 miljard euro aan noodkrediet niet nodig te hebben.
Gezien de negatieve reactie van de financiële markten en het feit dat Griekse banken al noodkrediet bij de ECB hebben moeten aantrekken kan Griekenland nu niet anders kan dan water bij de wijn doen.
Afzien van verdere steun uit Europa dwingt Griekenland naar de kapitaalmarkt waar hen dan een torenhoge rente wacht. Eind deze maand moet er een deal zijn.
Welke opties hebben enige kans van slagen?
1. Verdere versoepeling leenvoorwaarden
Meest voor de hand liggende oplossing is verdere versoepeling van de leenvoorwaarden, oftewel looptijdverlening en lagere rentelasten.
Ook is het mogelijk rente- en/of aflossingsverplichtingen tijdelijk op te schorten. Uiteindelijk komt dat dus weer neer op een nieuwe verlaging van de waarde van de schulden.
De Griekse overheidsschuld is grotendeels in handen van andere eurolanden en publieke instellingen als de ECB, het IMF ende Europese noodfondsen.
In 2012 heeft Europa laten doorschemeren dat verdere versoepeling van de leenvoorwaarden denkbaar is om Griekenland naar een draaglijke schuldratio te lozen. Wat dat betreft maakt belofte hier ook zeker schuld voor Europa.
2. Alternatieve obligaties
De Griekse minister van financiën heeft in een gesprek met de Financial Times aangegeven dat Griekenland uit is op een omwisseling van de huidige schuld in obligaties waar alleen rente op vergoed hoeft te worden als de Griekse economie groeit.
De Griekse schuld die de ECB op de balans heeft staan zou vervolgens omgewisseld moeten worden in een eeuwigdurende lening, zonder aflossingsverplichting derhalve. Rente hoeft er al niet over betaald te worden.
Wederom geen haircut en voor de Grieken een grote verlichting in de begroting, waar al sprake is van een overschot, waardoor het land daadwerkelijk meer ruimte krijgt om te groeien.
3. Structurele hervormingen
Onder het juk van de Troijka heeft Griekenland in ruil voor 233 miljard euro aan steun de afgelopen jaren de nodige bezuinigingen doorgevoerd, maar de zo gewenste economische groei is uitgebleven.
De nieuwe Griekse regering wil meer inzetten op structurele hervormingen die de kloof tussen arm en rijk vernauwt.
Zo wil de Griekse regering meer werk maken van corruptiebestrijding, belastingontduiking en de machtige oligarchen aanpakken.
Ook die maatregelen zullen de begroting ten goede komen, door Brussel toegejuicht worden en ruimte geven voor onderhandeling over de schuld.