In 2024 gaat meer dan de helft van de wereldbevolking naar de stembus. Twee verkiezingen worden als het meest belangrijk beschouwd: de Amerikaanse presidentsverkiezingen van begin november en de presidentsverkiezingen in Taiwan van aankomende zaterdag 13 januari.
De wereld kijkt met extra belangstelling naar de Taiwanese verkiezingen, omdat de uitslag bepalend kan zijn of er een politieke oplossing dan wel militair conflict met China in het verschiet ligt. De uitslag in Taiwan kan de financiële markten dus flink in beweging brengen.
In de laatste jaren is de spanning rond de Taiwanese kwestie hoog opgelopen. Sinds de uitspraak van de Chinese president Xi Jinping dat het historisch onvermijdelijk is dat de afvallige provincie Taiwan weer bij China aansluit, zien velen paralellen met Oekraïne opdoemen. De vraag is dus of de uitslag van de verkiezingen de kans op een gewapend conflict gaat vergroten.
DPP aan de leiding
Voor de Taiwanese bevolking is, naast de economie (lage lonen, hoge prijzen van woningen) de relatie met China het belangrijkste onderwerp van de verkiezingen. In de laatste peilingen gaat Lai Ching-Te van de zittende Democratische Progressieve Partij (DPP) met 36% ruim aan de leiding. Bij winst kan de DPP na 2016 en 2020 voor de derde keer gaan regeren. Daarmee zou de DPP een record vestigen.
Deze partij wil de status quo, inclusief impliciete steun van de Verenigde Staten, handhaven. De partij beschouwt het uitroepen van de onafhankelijkheid als onnodig, omdat Taiwan de-facto al onafhankelijk is.
KMT staat wel open voor politieke oplossing
De runner-up met 31% van de stemmen is Hou Yu-Ih van de Kuomintang (KMT). Dit is de Nationalistische Partij die door de Communisten aan het einde van de burgeroorlog (1950) naar Taiwan werd verjaagd. De KMT is weliswaar tegen onafhankelijkheid en verwerpt de one country, two systems-visie van China, maar staan wel open voor dialoog met China. Met deze opstelling is deze partij in feite ook voor de status quo, maar geeft een opening voor een politieke oplossing.
De meerderheid van de bevolking wenst dat alles doorgaat zoals het nu is (geen eenwording, geen onafhankelijkheid). Zowel DPP en KMT lijken niet voor escalatie te gaan. Beleggers schatten de dreiging van een oorlog tussen China en Taiwan momenteel laag in.
"Beleggers schatten de dreiging van een oorlog tussen China en Taiwan momenteel laag in"
Chipoorlog
Onderstaand plaatje van State Street laat zien dat portfoliomanagers al een tijd een overwogen positie hebben in Taiwanese aandelen (oranje lijn). Zij zijn recent wel wat aan het verkopen (blauwe lijn), maar dat lijkt meer te maken hebben met winstnemingen dan zorgen over de uitkomst van de verkiezingen. De MSCI Taiwan Index bestaat voor twee derde uit techbedrijven die als sector heel goed hebben gepresteerd in het afgelopen jaar.
TSMC, de grootste chipfabrikant ter wereld, is het belangrijkste bedrijf in de index met een 30%-weging. China is sterk afhankelijk van het buitenland voor de levering van chips. TSMC is dan ook een heel belangrijke leverancier voor China. In de afgelopen jaren mondde de strategische competitie tussen China en de VS steeds meer uit in een techoorlog.
De VS wil met sancties en restricties voorkomen dat China toegang krijgt tot de meest geavanceerde semiconductors en Artificial Intelligence chips uit het Westen. Dit gaat de Chinese omzet van chipbedrijven negatief beïnvloeden. China is voor veel van deze bedrijven, denk aan Nvidia, ASML, AMD, Intel, Micron en TSMC, een belangrijke afzetmarkt, dus een verdere escalatie van de techoorlog kan een duidelijke impact hebben op hun omzet- en winstverwachtingen.
Xi wacht Amerikaanse presidentsverkiezingen af
Door de koersexplosies van veel van deze bedrijven in het afgelopen jaar lijken beleggers deze dreiging niet heel serieus te nemen. Zelfs als de DPP opnieuw de verkiezingen wint, lijken de effecten op de financiële markten klein. Zo heeft Xi op de recente VS-China top laten doorschemeren dat hij op korte termijn geen actie gaat ondernemen tegen Taiwan.
Met de Amerikaanse verkiezingen voor de boeg lijkt het ook verstandig dat Xi afwacht met wie hij de komende jaren te maken krijgt. Zowel Biden als Trump zijn voor een strenge houdingen tegen China, maar Trump heeft veel minder sympathie voor de Taiwanese kwestie en is meer deal-gedreven. Xi heeft waarschijnlijk de voorkeur om te onderhandelen met Trump in plaats van nu een confrontatie aan te gaan met Biden in zijn mogelijk laatste jaar als POTUS.
Winst KMT kan beurzen vleugels geven
Mocht de KMT het gat met DPP dichten en de verkiezing winnen, dan kan dat een duidelijk positieve impact op de beurs hebben. Het verlaagt de spanningen en zou de handel tussen China en Taiwan, na jarenlange krimp, een impuls geven.
Wat er 13 januari ook gebeurt, de verkiezingen in Taiwan onderstrepen het niet te onderschatten belang van de Amerikaanse presidentsverkiezingen voor de politieke verhoudingen in de wereld.
Renco van Schie is mede-oprichter en hoofd beleggingen van vermogensbeheerder Valuedge. De informatie in zijn artikelen is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!