Op de financiële markten is de stemming, dankzij een afname van de spanningen tussen de VS en China en monetair beleid, opperbest. Toch waarschuwt een aantal analisten en economen er al een tijdje voor dat de hosanna-stemming, die sinds september op de beurzen heerst, voorbarig is.
In dit artikel op Project Syndidate stelt Nouriel Roubini, een voormalig economisch adviseur van de Amerikaanse president Bill Clinton, dat er grote fundamentele risico’s zijn voor de wereldeconomie.
Roubini, die de crisis van 2008 in 2005 voorspelde, is tegenwoordig hoogleraar economie aan de Stern School of Business van New York University. Hij geeft een aantal redenen waarom het minder goed gaat met de economie dan veel mensen lijken te denken.
Groei vertraagt nog steeds
Om te beginnen suggereren recente economische cijfers uit China, Duitsland en Japan dat de vertraging nog steeds aan de gang is, ook al gaat het in een minder hard tempo.
'Koude oorlog mag niet heet worden'
Ten tweede voorspelt Roubini dat de ontkoppeling van de twee grootste economieën ter wereld vrijwel zeker zal versnellen na de Amerikaanse verkiezingen in november, ondanks het feit dat de VS en China momenteel toenadering zoeken in de handelsoorlog.
“Het beste waar we op kunnen hopen op de middellange tot lange termijn is dat de dreigende koude oorlog niet heet wordt,” aldus Roubini.
Hongkong en Taiwan
Hoewel China tot nu toe terughoudendheid heeft getoond tijdens de aanhoudende protesten in Hongkong, is de situatie aan het verslechteren en is het volgens Roubini aannemelijk dat Chinese leger in 2020 gaat ingrijpen.
Een dergelijke actie zou het einde kunnen inluiden van een handelsovereenkomst met de VS, en een schokgolf veroorzaken op de markten. Het zou ook tot een roep om onafhankelijkheid kunnen leiden in Taiwan, tot grote weerzin van de Chinese regering in Beijing.
Eurozone
De situatie in de eurozone baart Roubini grote zorgen. Het gevaar van een harde Brexit mag dan (tijdelijk) geweken zijn, er heerst een 'zich verdiepende malaise' in de landen die de euro als munteenheid hebben, aldus Roubini.
Toch weigeren Duitsland en andere landen om toe te geven aan de roep om meer monetaire stimuleringsmaatregelen. Sterker nog, de nieuwe president van de Europese Centrale Bank (ECB), Christine Lagarde, zal hoogstwaarschijnlijk niet in staat zijn om veel meer monetaire beleidsstimulansen door te voeren, aangezien een derde van haar Raad van Bestuur tegen de huidige versoepelingsronde heeft gestemd.
Midden-Oosten
Er is op dit moment zo’n groot politiek vacuüm in het Midden-Oosten, waar Iran en Libanon te maken hebben met massaprotesten, dat de door Iran gesteunde Hezbollahgroep weleens een aanval zou kunnen uitvoeren op Israël.
De Turkse invasie in Syrië heeft veel nieuwe problemen veroorzaakt, waaronder hinder voor de levering van olie uit Iraaks Koerdistan. De burgeroorlog in Jemen is nog lang niet ten einde, en Israël heeft momenteel geen regering. Het Midden-Oosten is volgens Roubini “een kruitvat; een explosie kan een olieschok veroorzaken.”
Protectionistisme dreigt wereldorde te vernietigen
De bovenstaande risico’s vallen volgens Roubini echter in het niet vergeleken met de onzekerheid die de Amerikaanse president Donald Trump over de wereld heeft afgeroepen met zijn America First-beleid. Dit protectionistische beleid dreigt de internationale orde te vernietigen die de VS en hun bondgenoten na de Tweede Wereldoorlog hebben gecreëerd, aldus Roubini.
Verder zal de afzettingsprocedure van Trump in het Amerikaanse congres het land nog meer verdelen, en zijn financiële markten nerveus over het voorgenomen beleid van een aantal Democratische presidentskandidaten.
En dat is nog niet alles...
En dan hebben we het nog niet eens gehad over vergrijzing, migratiebeperkingen, klimaatverandering, de impact van AI en automatisering op de werkgelegenheid en toenemende economische ongelijkheid. Dit alles kan nog meer economische schade en verstoring veroorzaken op de middellange termijn.
De schuldenlast van bedrijven en particulieren is bovendien zo hoog, dat Roubini een 'golf van faillissementen' voorspelt bij de volgende economische neergang.
Kop in het zand
Er is volgens Roubini een steeds grotere kloof waar te nemen tussen de aantrekkende markten aan de ene kant, en de situatie in de economie aan de andere kant.
Beleggers staren zich volgens Roubini te veel blind op de afname van kortetermijnrisico’s en op versoepeling van het monetaire beleid. “Maar de fundamentele problemen van de wereldeconomie blijven bestaan. Op middellange termijn worden ze zelfs erger,” concludeert Roubini.
Bekijk ook: 5 tekenen van te veel euforie
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!
De stelling: hausse is irrationeel is de kwestie niet, doet er niet toe. De vraag is: staat alles op alltimehigh. Ja dus. DAT is de kwestie, DAT is waar het om gaat. Goed, dat is dus zo, en dus kan het ook nog veel gekker in de toekomst.
Negatieve rente is dan ook irrationeel