TINA has left the building, maar aandelen blijven favoriet.
De rentestijgingen van de laatste maanden hebben het beeld op de financiële markten volledig doen omslaan. Jarenlang gold het motto There Is No Alternative (TINA) omdat er geen serieuze alternatieven waren voor een belegging in aandelen. Zakenbank Morgan Stanley constateerde echter dat TINA has left the building.
Een hogere rente zorgt immers voor alternatieven voor aandelen (obligaties, sparen). Bovendien moeten de bedrijfswinsten tegen een hogere rente verdisconteerd worden, wat tot dalende waarderingen leidt. Daarnaast moeten bedrijven zich tegen een hogere rente financieren wat ook tot minder winst leidt.
Het piept en kraakt op de obligatiemarkten
De ingezette monetaire verkrapping heeft tot op heden voor dalende koersen op de aandelen- en obligatiemarkt gezorgd. Maar zo langzamerhand begint het vooral op de obligatiemarkten te piepen en kraken.
Zo is de MOVE-index (de VIX-index voor obligaties) beland op een niveau hoger dan tijdens de coronacrisis en nadert zelfs het niveau van de kredietcrisis. Het is een teken van toenemende nervositeit onder obligatiebeleggers.
De rentestijgingen waren ook niet kinderachtig tot op heden, en obligatiebeleggers hebben niet eerder in één jaar zulke forse verliezen geleden. ‘Veilig’ bleek dit jaar verre van veilig.
Financiële stabiliteit in het geding
In het Verenigd Koninkrijk vond er recent een incident plaats dat wel eens een voorbode zou kunnen zijn voor wat ons te wachten staat. De wereldwijd uitstaande staatsschulden zijn zo hoog dat we deze rentestijgingen niet goed meer aankunnen. Hierdoor moest de Bank of England ingrijpen met een tussentijdse kwantitatieve verruiming midden in een periode van verkrapping.
Maar ook in andere landen, denk aan Frankrijk en Italië, zijn de schulden zo hoog dat een sterk oplopende rente niet lang door de economie gedragen kan worden. De staatsschulden worden niet langer financierbaar. Op zo'n moment loopt de financiële stabiliteit gevaar en dat is op korte termijn een nog groter gevaar dan de oplopende inflatie.
Met vuur spelen
De grootste boosdoener in deze zijn de Verenigde Staten met een staatsschuld van 126% van het BNP. Per hoofd van de bevolking komt dat neer op $98.000. Ter vergelijking, in Nederland is dat €28.000.
Nu was deze Amerikaanse staatsschuld ondanks zijn omvang nooit een probleem. De Verenigde Staten konden zich eenvoudig financieren omdat de rente 40 jaar lang daalde. De dollar was geliefd bij beleggers, net als de Amerikaanse staatsobligaties.
De rentelasten bleven gelijk ondanks het feit dat de Amerikanen zich steeds dieper in de schulden staken. Maar met de plotselinge rentestijgingen wordt dat opeens anders. Zo bezien speelt de Federal Reserve enigszins met vuur.
Wat er in het Verenigd Koninkrijk gebeurt, en feitelijk in Europa met Italië ook, zal vroeg of laat in de Verenigde Staten bij een verder stijgende rente eveneens opspelen. De markten gaan piepen en kraken en de staatschuld dreigt onbetaalbaar te worden. Het vertrouwen in Amerikaanse Treasuries en de dollar kan gaan wankelen.
Zo ver zullen de Amerikaanse autoriteiten het nooit willen laten komen. Ook daar zullen ze, net als in het Verenigd Koninkrijk, op zeker moment kiezen voor financiële stabiliteit boven de bestrijding van de inflatie.
Op- en neergaande cycli
Dit zal tot gevolg kunnen hebben dat de beurzen de komende tijd gekenmerkt worden door op- en neergaande cycli. Periodes van verkrapping zullen afgewisseld worden met periodes van verruiming, net als in de jaren ’70.
Beleggers zullen geconfronteerd worden met felle rally’s afgewisseld met dalende markten. Per saldo zou de markt nog wel eens langere tijd zijwaarts kunnen bewegen. Voor beleggers en beheerders vormt dat een uitdaging.
Aandelen blijven favoriet
TINA has left the building, maar aandelen blijven favoriet. In een vorige, vergelijkbare, periode met een hoge inflatie en hoge rentes (1965-1982) presteerden aandelen beter dan alle andere assets.
Het wordt er niet eenvoudiger op, maar het kan nog steeds rendabel zijn om in aandelen te zitten de komende jaren. Het mag dan minder vanzelfsprekend worden om geld te verdienen op de beurs, maar voor een ineenstorting hoeven beleggers waarschijnlijk niet bang te zijn.
De Fed-put is opgeborgen, maar kan desgewenst weer in stelling worden gebracht, al zal men er wel terughoudender mee zijn.
Martine Hafkamp is algemeen directeur van Fintessa Vermogensbeheer. Fintessa is een zelfstandig, onafhankelijk en gespecialiseerd vermogensbeheerkantoor uit Baarn, en tweevoudig winnaar van de Gouden Stier.
Deze publicatie is samengesteld door Fintessa B.V. De in deze publicatie vermelde gegevens zijn ontleend aan door Fintessa B.V. betrouwbaar geachte bronnen en publiekelijk bekende informatie. Deze publicatie bevat beleggingsaanbevelingen, maar geen beleggingsadvies noch een aanbieding of uitnodiging tot koop of verkoop van enig financieel instrument. Voor de juistheid en volledigheid van de genoemde feiten, gegevens, meningen, verwachtingen en uitkomsten daarvan kan Fintessa B.V. niet instaan.
Fintessa B.V. is een beleggingsonderneming en beschikt over een vergunning op grond van de Wet financieel toezicht. Fintessa B.V. staat onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten en De Nederlandsche Bank. Voor de uitgebreide Disclaimer verwijzen wij naar onze website www.fintessa.nl.
Meld u aan voor de Belegger.nl dagelijkse nieuwsbrief
en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op de beurs!