FD leest U;
Inkomen topbestuurders flink hoger door aandelenbonus
De topbestuurders van de grootste Nederlandse beursfondsen zijn er afgelopen jaar flink op vooruit gegaan. Zij hebben 15% meer ontvangen in vergelijking met 2015. Gemiddeld toucheerde een bestuursvoorzitter €4,3 mln, tegenover €3,8 mln een jaar eerder.
De toename is vooral toe te schrijven aan de langetermijnbonus die in aandelen wordt uitgekeerd. Die valt hoog uit door twee factoren: de ceo's hebben hun doelstellingen in ruime mate overtroffen en de waarde van de uitgekeerde aandelen nam toe door koersstijgingen. Dit blijkt uit een analyse door beloningsadviseur Focus Orange in opdracht van het FD.
In het onderzoek zijn de ‘buitenlandse’ beursfondsen – waaronder Altice, ArcelorMittal en Gemalto – buiten beschouwing gelaten. Wel meegenomen zijn de grote Midkappers Fugro, Philips Lighting en PostNL. Aegon en Galapagos publiceren pas 24 maart de remuneratie van het bestuur in hun jaarverslag. Pensioenen zijn bij deze analyse niet meegenomen, aangezien bestuurders die niet direct ontvangen.
Aandelenbonussen
De topbestuurders van de grootste Nederlandse beursfondsen hebben veel meer aandelen in de eigen onderneming in handen dan vorig jaar. De ceo's ontvingen in 2016 €2,4 mln aan prestatieaandelen als langetermijnbonus, zo'n 15% meer dan in 2015.
Mede door de aandelen die zij 2016 uit een bonusprogramma ontvingen steeg de waarde van hun aandelenpakket gemiddeld tot €6,2 mln. Dat is ruim de helft meer dan een jaar eerder.
Niet vrijwillig
Bestuursvoorzitters bouwen overigens niet altijd vrijwillig een aandelenpakket op, het hebben van een belang in het bedrijf is vaak voorgeschreven door de raad van commissarissen. 'Het aandelenbezit van bestuurders is een effectieve en eenvoudige manier om hun persoonlijke belang te verbinden met het langetermijnbelang van de onderneming', zegt Hein Haenen, partner bij beloningsadviesbureau Focus Orange.
Veertien ceo's van de 22 onderzochte bedrijven zijn verplicht een aandelenpakket op te bouwen. Het gemiddelde pakket heeft een waarde van zes jaarsalarissen, meestal ver boven het vereiste minimum.
?
Paul Polman (foto: Bloomberg)
Paul Polman loopt voorop met €44,3 mln aan aandelen Unilever per eind 2016. Dat komt overeen met ruim 35 keer zijn basissalaris. Op geruime afstand volgen Jean-François van Boxmeer (€15,5 mln in Heineken) en Erik Engstrom (€15,5 mln in Relx). Bij beiden vertegenwoordigt het pakket aandelen ruim tien keer hun basissalaris.
Schaduwkant van aandelenbezit
'Het is opvallend dat de ceo's in groten getale omvangrijke belangen opbouwen, vaak ver boven de verplichting die de onderneming hen oplegt', oordeelt Haenen. 'De schaduwkant is dat dit de objectiviteit in de besluitvorming kan vertroebelen. Wat als de ene beleidskeuze veel meer koerswinst belooft dan de andere?'
Zo kan een bestuursvoorzitter met een groot aandelenbezit zich hierdoor te veel laten leiden bij een eventueel overnamebod. 'Bij Unilever hebben we gezien dat ceo Polman ondanks een groot financieel belang de overnamebieding van Kraft Heinz afwijst. Je mag hopen dat zo’n goed voorbeeld in alle gevallen gevolgd wordt', aldus Haenen.
Voor dit jaar ziet het er nog beter uit voor de onderzochte topbestuurders. Op basis van de huidige inzichten ontvangen ze dit jaar zo’n 40% meer, een combinatie van meer aandelen en hogere koersen. 'De combinatie van goede prestaties en de koersstijging in een periode van herstel na de recessie van 2013, stuwt de waarde van het toegekende aandelenpakket op', zegt Hein Haenen, partner bij Focus Orange. 'Je kunt je afvragen of het evenwichtig is, maar dat is ook de vraag als de uitkering in aandelen in slechte tijden naar nul gaat.'
Topvrouw aan top
?
Nancy McKinstry (Foto: HH)
Wanneer alle beloningscomponenten worden opgesteld - salaris, korte- en langetermijnbonus - is de topverdiener in 2016 Nancy McKinstry van Wolters Kluwer. Zij ontving in totaal €15,9 mln, bestaande uit een basissalaris van €1,2 mln, een kortetermijn-'cash'-bonus van €1,7 mln over 2016 en aandelen ter waarde van €13,1 mln waarover zij afgelopen jaar vrij kon beschikken.
Veelverdieners
Naast McKinstry heeft ook Erik Engstrom van Relx met €12,5 mln veel geïncasseerd. Beide topbestuurders leiden een bedrijf dat volgens Angelsaksische mores wordt aangestuurd en dat is vervolgens terug te zien in de beloningen. Net als Paul Polman van Unilever (€8,8 mln) en Ben van Beurden van olie- en gasbedrijf Shell (€4,0 mln).
Van Beurden is opvallend genoeg de grootste daler. Bestuursvoorzitters van de Brits-Nederlandse onderneming behoren steevast tot de veelverdieners, maar door de slechte marktomstandigheden – en het lage winstniveau bij het bedrijf – incasseerde Van Beurden 30% minder dan het toch al lage niveau van 2015. De langetermijnbonus, doorgaans goed voor vele miljoenen, was in 2016 nagenoeg nihil.
Indien de Angelsaksisch gerichte bedrijven buiten beschouwing worden gelaten steekt Jean-François van Boxmeer van Heineken met kop en schouders boven de rest uit. Hij ontving €9,7 mln over 2016.
Zorgen bij ING
In het donderdag gepubliceerde jaarverslag van ING Groep spreken de commissarissen hun zorgen uit over de beloning van het bestuur van de bank, onder wie topman Ralph Hamers. Die zijn niet wat ze zouden moeten zijn. Ceo Ralph Hamers zit volgens hen met een basissalaris van €?1,6 mln in de absolute achterhoede, vergeleken met een groep van vijftig Europese ondernemingen in de Euro Stoxx 50.
Gerrit Zalm, de inmiddels vertrokken bestuursvoorzitter van ABN Amro, is de drager van de rode lantaarn. Hij zag in 2016 zijn basissalaris, conform de ‘CAO Banken’ met 1% toenemen en inde daarmee €775.000. Hem werd geen variabele beloning, in contanten of in aandelen, gegund. Bonussen zijn bij het voormalig staatsbedrijf vooralsnog uit den boze.
In de gepresenteerde onderzoeksresultaten van beloningsadviesbureau Focus Orange zijn de cijfers niet één-op-één overgenomen uit de jaarverslagen van de desbetreffende bedrijven, maar is een eenduidige definitie gehanteerd om tot een juiste onderlinge vergelijkbaarheid te komen.
Er worden twee beloningscomponenten voor de ceo’s onderscheiden: het basissalaris en de variabele beloning in de vorm van een kortetermijnbonus en langetermijnbonus. Pensioenen, die de ceo’s niet direct ontvangen, en overige vergoedingen (bv onkostenvergoedingen) zijn buiten beschouwing gelaten.
Bij de kortetermijnbonus – de jaarbonus in ‘cash’ - wordt meegenomen wat over 2016 wordt toegekend, maar pas in 2017 wordt uitbetaald.
Bij de langetermijnbonus wordt gekeken naar het aantal aandelen dat in 2016 is vrijgevallen vanuit aandelenbeloningsprogramma’s gewaardeerd tegen de aandelenkoers per eind maart 2016. Het gaat veelal om het programma 2013-2015. Dat houdt in dat in 2013 een bepaald aantal aandelen onder voorwaarden aan de ceo zijn toegekend en waarbij de ceo over een driejarige periode bepaalde doelen dient te behalen. In 2016 is bepaald of de ceo de aandelen daadwerkelijke ontvangt. Bij bovenmaats presteren kunnen zelfs meer aandelen worden toegekend dan aanvankelijk was afgesproken, of andersom.
LZA