Jan Blokker wijdde op 1 oktober 2006 aan dit fenomeen al een column:
"zondag 1 oktober 2006 door jan blokker
Ik ben trots op Nederland
Ben ik trots op Nederland?
Actuele kwestie natuurlijk. Als je zoveel mogelijk Delftsblauwe stickers koopt waarop de vraag bevestigend wordt beantwoord, en je bemachtigt ook nog voldoende T-shirts met het hoofd van Balkenende aan de borstkant, kun je kans maken op een tête à tête met de minister-president, die door het CDA onder de prijswinnaars wordt verloot.
Ik hoorde op het congres trouwens geruchten dat je bij een heel hoge score zelfs Louis van Gaal kunt winnen. Maar daar durfde ik niet van te dromen.
Wel heb ik het hele weekend over de vraag nagedacht.
Wat voel je precies als je je trots voelt op Nederland?
En aan welk Nederland zou je dan moeten denken?
Balkenende, typische Potgieter-lezer, schijnt vooral te zwellen als hij zich het Nederland van de Gouden Eeuw voor de geest haalt: Jan Compagnie, Jan Courage, Jan Kordaat. Daar kan ik in komen. Weliswaar impliceert zijn voorkeur dat hij het Nederland van z’n eigen tijd niks vindt, maar geef hem eens ongelijk.
Op elke hoek van elke straat staat tegenwoordig een Jan Salie wild te plassen. Maar zie je nog wel eens een Rembrandt rondlopen, of een Vondel? Zijn er nog Spinoza’s? Je kunt toch niet beweren dat de rechtsgeleerde Bram Moszkowicz, van RTL Boulevard, aan Hugo de Groot doet denken? Noem anders voor de aardigheid maar eens een hedendaagse Oude Kerk. En waar zijn, à propos, de koloniën gebleven?
Ik hoorde Femke Halsema gisteren reageren op Balkenendes heimwee naar de VOC. Dat deed ze ‘sarcastisch’.
Niets brengt zoveel plaatsvervangende schaamte teweeg als wanneer je politici moet aanhoren die ‘sarcastisch’ hun tegenstanders te lijf gaan. Daarbij vergeleken is het een genot om te luisteren naar een buurmeisje dat gisteren haar eerste vioolles heeft gehad.
Je kon het overigens zien aankomen. Zodra de premier met zijn lievelingsmentaliteit uit de kast was gekomen, luidde voor heel weldenkend Nederland de bel van Pavlov, en men riep om het hardst dat de Amsterdamse grachtengordel zich had verrijkt ten koste van de uitgemergelde Javaan, dat Jan Pieterszoon Coen al in 1621 alle Molukkers (op Simon Tahamata na) had laten uitroeien, en dat Hollandse en Zeeuwse speculanten als Nina Brink hebben geprofiteerd van de slavenhandel.
Maar wie zegt dat Jan Peter of zijn voorouders (hoewel Zeeuwen) daar aan zouden hebben meegedaan?
Volgens mij ontstond het geslacht van Jan Peter pas in de voor-vorige eeuw, tegelijk met Abraham Kuyper. En het leerde de anti-revolutionaire aartsvader nazeggen dat ons volkskarakter onder invloed van de Hervorming pas ‘omstreeks 1572’ definitief ‘zijn stempel ontving’.
Omstreeks 1572! Jan Peter wist al jong wat dat betekende. De Watergeus stond voor Den Briel, en stond even later voor Gorinchem. Daar arresteerde hij negentien pastoors, monniken, abten en minderbroeders, die hij vervolgens ophing omdat ze hun roomsheid niet hadden willen afzweren.
Genocidetje van niks. Er is ook nooit een tribunaaltje voor ingericht. En Geuzen die de moord zijn blijven ontkennen zijn ook nooit van enigerlei kandidatenlijst geschrapt.
Op welk Nederland moet ik trots zijn?
Op het Nederland waar het aantal uitkeringsgerechtigden lager is dan ooit sinds het begin van de waarnemingen van het KNMI? Dat economisch in de Europese top staat? Waar de hoeveelheid ongewassen verpleeghuisbewoners in tijden niet meer zo gering is geweest? Dat er alles aan doet om onderwijzers taal, rekenen, aardrijkskunde en geschiedenis te leren? Waar het kwaliteitsverschil tussen publieke en commerciële omroep het kleinst is van de hele wereld, en waar je als betrapte bolletjesslikker moet smeken of je, desnoods levenslang, in een vuurvaste gevangenis mag zitten?
Mocht ik met een record aantal Delftsblauwe stickers maar even met Balkenende praten! Die zou het me wel uitleggen."