De Tijd
De Bill & Melinda Gates Foundation investeert 12 miljoen dollar in Univercells, dat een poliovaccin tegen een tiende van de gangbare prijs kan maken.
Meer dan twee jaar geleden legden Hugues Bultot en José Castillo, oprichters van Univercells, de eerste contacten met de liefdadigheidsinstelling. 2.400 mails later is er een akkoord. 'De Foundation heeft een jaarlijks budget van 45 miljard dollar. Ze zijn krijgen enorm veel steunaanvragen binnen. Dat wij, als Belgisch bedrijf met 30 werknemers, erin geslaagd zijn om 12 miljoen dollar los te weken, is fantastisch', zegt Castillo. 'Nee, Bill of Melinda heb ik jammer genoeg niet persoonlijk ontmoet. Enkel via conference call.'
Micro
Univercells, opgericht in 2013, ontwikkelde een technologie om allerhande vaccins te produceren in micro-fabriekjes. Die 'micro' slaat evenwel enkel op de omvang van de installatie en de kostprijs ervan, niet op de productiecapaciteit. 'Evenveel vaccindosissen, voor een fractie van de investeringskost die klassieke vaccinbedrijven als GSK of Sanofi in het verleden typisch maakten', zegt Castillo.
0,15
'Met onze micro-fabrieken verlaagt de prodiekost van een poliovaccin van 1,50 dollar naar 0,15 dollar. Dat zal een enorm verschil maken voor derdewereldlanden.'
Volgens het akkoord met de Foundation is het poliovaccin als eerste aan de beurt. 'We mikken op een productiekost van 15 dollarcent per vaccin terwijl dat momenteel 1,50 dollar is. Dat zal een enorm verschil maken voor derdewereldlanden.'
Maar de micro-fabriek is er nog niet. In een labo in Gosselies (Charleroi) heeft Univercells de technologie op kleine schaal al aangetoond. 'We hebben alle puzzelstukjes. Nu moeten we alles integreren en een micro-fabriek op ware schaal bouwen. Een installatie die miljoenen dosissen per jaar kan produceren. Nul risico is er nooit, maar ik denk wel dat we de grootste risico's al hebben uitgeschakeld.'
Polio
Hoewel polio min of meer uitgeroeid is - in 2015 waren er wereldwijd amper 74 gevallen - oordeelt de Foundation dat vaccinatieprogramma's nog zeker 10 tot 15 jaar moeten blijven lopen. Univercells schat dat zijn eerste micro-fabriek eind 2018 in werking zal treden. Vermoedelijk bij een vaccinproducent in India.
Univercells hoopt in de toekomst verder samen te werken met de Foundation. 'Ze ondersteunen momenteel 65 vaccinontwikkeling in de wereld, waarvan er zo'n 15 met onze technologie geproduceerd kunnen worden.' Mogelijks is een vaccin tegen mazelen of het rotavirus als volgende aan de beurt.
Castillo (met een achtergrond bij GSK) en Bultot zijn met Univercells niet aan hun eerste onderneming toe. Vorig jaar nog verkochten ze bijvoorbeeld MastherCell, een bedrijf dat stamcellen kweekte voor onderzoek, voor 25 miljoen dollar aan een Amerikaans bedrijf. Univercells is voor 80 procent in handen van de oprichters. Het Japanse farmabedrijf Takeda legde twee jaar geleden 3 miljoen euro op tafel voor een belang. De Waalse overheid stak het bedrijf ruim een half miljoen euro subsidies toe. De Foundation wordt geen aandeelhouder, maar geeft enkel subsidies.