Opinie: 'Obamacare is gered, maar waarom doen de Democraten het zo belabberd?'
Amerika wordt steeds progressiever. De Republikeinen hebben een vernietigende nederlaag geleden met Obamacare. Maar de Democraten kunnen hiervan alleen profiteren als ze het voorbeeld van Justin Trudeau volgen, analyseert Charles Groenhuijsen.
Charles Groenhuijsen oud-correspondent in Washington 28 juli 2017, 10:54
Het Amerika van Trump bestaat al lang niet meer en komt ook nooit meer terug
De paniek bij de Republikeinen moet groot zijn. De machtsgreep om op idiote wijze - geen enkel debat, geheime plannenmakerij - Amerika's stelsel van gezondheidszorg omver te trekken is mislukt. Obamacare waarvan Donald Trump tijdens de campagne valselijk beloofde dat hij het op zijn eerste dag in het Witte Huis zou torpederen blijft voorlopig overeind.
Dit is een grote opluchting voor de tientallen miljoenen Amerikanen die hun zorgverzekering dreigden kwijt te raken. Maar het is een vernietigende politieke klap voor Donald Trump. En niet alleen vanwege zijn onvermogen om zijn belofte waar te maken. De Republikeinen hebben deze politieke veldslag verloren omdat ze intern gruwelijk verdeeld zijn.
Het is een teken aan de wand voor een partij die doet alsof we nog in de 20ste eeuw leven. De slogan van Donald Trump ('Let's make America great again') is een pijnlijke illustratie van deze naïeve, nostalgische droom. De Republikeinen hebben de afslag naar de 21ste eeuw gemist. Daar betalen ze nu een hoge prijs voor.
Donald Trump doet ook maar alsof: zijn slogan dat hij Amerika groot gaat maken is op drijfzand gebouwd. Zijn plannen zijn financieel onhaalbaar. En hij faalt nu politiek ook nog eens. Maar nog erger voor de brutaalste en lawaaiigste president uit de geschiedenis van de VS: het Amerika van Trump bestaat al lang niet meer en komt ook nooit meer terug. Gelukkig maar!
Hillary-haat
De meeste Amerikanen nemen - anders dan Donald Trump - opwarming van het klimaat wél serieus
Trump is een politieke lawaaipapegaai. Maar al die wilde decibellen kunnen niet verhullen dat zijn machtsbasis gevaarlijk smal is en steeds smaller wordt. Trump gedraagt zich alsof hij in november vorig jaar met een overweldigende meerderheid president werd. Het tegendeel is het geval. Hillary Clinton had landelijk 3 miljoen meer stemmen en haar partij won zetels zowel in de senaat (+2) als in het Huis van Afgevaardigden (+6). In de opiniepeilingen staat hij record laag. Ook veel Trump-stemmers zijn nu tegen hem. Het mandaat van Trump is flinterdun.
Amerika wordt ook steeds progressiever. Minder Republikeins dus. Nee, dit is géén tikfout. Een meerderheid van de Amerikanen wil Obamacare niet vernietigen, maar juist behouden. De meeste Amerikanen nemen - anders dan Donald Trump - opwarming van het klimaat wél serieus. Het homohuwelijk (eindelijk wet) heeft steeds meer steun. De stuitende ongelijkheid tussen arm en rijk gaat twee derde van de Amerikanen te ver. Twee groeiende groepen kiezers (jongeren en immigranten) moeten in meerderheid niks hebben van het rechtse beleid van de Republikeinen. Jongeren zweren in recordaantallen godsdienst - een hoeksteen van het Republikeins gedachtengoed - vol overtuiging af. Ideologische en religieuze scherpslijperij is niet aan hen besteed.
Een progressiever Amerika dus. Maar waarom doen de Democraten het dan zo belabberd? Waarom vertaalt de weerzin tegen Republikeinse ideeën van steeds meer Amerikanen zich niet in klinkende politieke munt? Bill Clinton had in de jaren 90 als strijdkreet "It's the economy, stupid". Die slogan is aan een update toe: 'It's the candidate, stupid'. Als Bill echtgenote Hillary iets strenger had toegesproken én als ze naar hem had geluisterd, had nu een Democraat (niet Hillary dus) in het Witte Huis gezeten. De wijd verbreide Hillary-haat gaf Donald Trump een kans voor open doel.
Een Amerikaanse Trudeau
Te vaak hebben de Democraten recent heel slechte kandidaten gehad bij de presidentsverkiezingen (Al Gore, John Kerry, Hillary Clinton)
Amerikanen zijn ten opzichte van hun Canadese noorderburen lichtelijk arrogant. Wat kun je nu leren van Canadezen? Jammer die arrogantie. Want de Democraten hebben nu een Justin Trudeau (45) nodig. Deze jeune premier heeft de progressieven in Canada nieuwe élan gegeven.
Maar de Democraten in Washington zijn hardleers. Ze doen het tegendeel. Ook de Democratische partij leeft nog in de 20ste eeuw. Jong talent in de partij wordt vermorzeld door bejaarde mastodonten als Hillary Clinton (69) en senator Chuck Schumer (senator, 66) beiden uit New York en Nancy Pelosi (Huis van Afgevaardigden, 77). Hillary Clinton verloor van Trump in de midwest waar - leuk of niet - staten als New York en Californië symbool zijn van tomeloze linkse machtshonger en onchristelijk zedenbederf.
Het verschil is dat de Democraten het maatschappelijk tij mee hebben. De Republikeinen niet. Een zonnige toekomst dus voor progressief Amerika? De linkse droom wordt werkelijkheid? Helaas voor de Democraten. Ze moeten de unieke kans die er nu is eerst wel politiek verzilveren. Barack Obama was de uitzondering. Te vaak hebben de Democraten recent heel slechte kandidaten gehad bij de presidentsverkiezingen (Al Gore, John Kerry, Hillary Clinton). Tweemaal had een Democraat meer stemmen (Gore, Clinton) maar verloor toch. Het is toch wel knap te verliezen van een maffe en maniakale kandidaat als Donald Trump.
Er is nu een unieke kans voor de Democraten. In 2018 bij de congresverkiezingen, in 2020 bij verkiezing van een nieuwe president. Donald Trump gaat de Republikeinen voor in een ongekende variant van politieke zelfvernietiging. Maar de Democraten op hun beurt voeren een machteloze oppositie. De oude grap ('Democrats never miss an opportunity to miss an opportunity') is te vaak opgegaan.
De nederlaag van de Republikeinen met Obamacare is ook geen overwinning voor de Democraten die in al het politieke rumoer amper een rol hebben gespeeld. De verdeeldheid van de Republikeinse senatoren en de gekkigheid van Trump waren doorslaggevend. Het grote gevaar is dat de Democraten nu arrogant denken: 'Zie je wel: hebben wij die Donald Trump even mooi te pakken!'.