Vijf redenen waarom Oekraïne nu zo snel oprukt (en waarom Rusland nog meer terrein gaat verliezen)
Rusland verliest in Oekraïne snel veel terrein en dat gaat wel nog even zo blijven. Oekraïne heeft immers een duidelijk doel, een betere tactiek, en slimmere wapens. Bovendien vechten de Oekraïeners op eigen terrein. Vooral dat laatste maakt het verschil: de soldaten vechten om hun eigen dorpen te bevrijden. In Moskou heerst intussen chaos over het verloop van de strijd.
1. Oekraïense moraal staat op hoogtepunt
Oorlogen worden gewonnen (en verloren) door legers. Door soldaten, onderofficieren en officieren. Vaak wordt de menselijke kracht, in dit geval de moraal van de soldaat, onderschat. Oekraïense soldaten vechten momenteel soms met ware doodsverachting om hun dorpen te heroveren. En de “winning mood” geeft hen momenteel vleugels.
Vanzelfsprekend geldt dit omgekeerd voor de Russische militairen. Russische soldaten aan het front zijn relatief slecht betaald, hebben slechte uitrustingen en voelen zich al maanden niet voldoende gesteund door hun officieren. Uit talloze onderschepte berichten blijkt de moraal aan Russische zijde erg laag. Verwacht de komende weken dan ook verhalen van deserterende of zich snel overgevende Russische soldaten.
2. Oekraïense leger vecht slimmer
Oekraïne had openbaar al aangekondigd dat het een offensief in het zuiden zou starten, bij de stad Cherson. Dat verplichtte Rusland te reageren en extra troepen te stationeren, die het moest weghalen uit het oosten. Nadien testte Oekraïne met kleine aanvallen de verdediging in het oosten en zocht het gericht naar zwakke linies in de onmetelijke lange frontlijn (970 km). Die zwakke punten, nu vooral in het noordoosten, worden snel uitgebuit door Oekraïne.
Het Oekraïense leger gaat geen grote gevechten aan. Het laat voorlopig de grotere bezette steden links liggen en put zich niet uit in straatgevechten. Het beschikt over uitstekende, door het Westen aangeleverde, inlichtingen en buit zo op opportunistische wijze de Russische zwaktes uit. Ze blijven ook commandoposten, munitiedepots en bevoorradingskonvooien bestoken. Allemaal niet nieuw, maar wel nog steeds effectief.
3. Oekraïne heeft minder maar beter militair materieel
Het Oekraïense leger heeft vrij beperkt nieuw Westers militair materieel. Even belangrijk daarbij is dat Oekraïense militairen ook erg goed getraind zijn om met het materieel snel en wendbaar te leren werken. Er is al veel geschreven over de HIMARS, de korteafstandsraketten (tot 70 km). Toch speelt wellicht de Amerikaanse “Excalibur-precisieartillerie” een grotere rol aan het front. Deze granaten gaan tot 30 km ver, zijn GPS-gestuurd en dus tot op enkele meters nauwkeuring. Maar ze zijn vooral makkelijker in gebruik en stukken goedkoper en dus breder beschikbaar voor de Oekraïense artillerie.
Rusland verliest nog steeds sneller en meer militair materieel dan Oekraïne. Volgens gespecialiseerde sites verloor Rusland sinds het begin van het conflict al meer dan 1.000 gevechtstanks. De ratio verliesfactor van Rusland ligt vandaag op 5:1, voor elke tank die Oekraïne sinds het begin van de oorlog heeft verloren, heeft Rusland er 5 verloren. Dat is zelfs voor Rusland op termijn niet houdbaar.
4. Rusland heeft geen strategie en weet niet meer hoe zich terug te trekken
Rusland heeft geen duidelijk strategisch doel meer, en geen duidelijke tactische opstelling. Aanvankelijk dacht het Russische leger aan een “militaire operatie die enkele dagen zou duren”. Begin dit jaar trok het Russische leger zich dan terug uit het noorden, nadat het de slag om Kiev had verloren.
Wat wil Moskou eigenlijk? De Donbas in handen krijgen? Toch nog volledig Oekraïne veroveren en een nieuwe regering in het zadel tillen? Wil het de reeds ingenomen gebieden inlijven, of er nieuwe regimes installeren? En hoe uit dat mogelijke strategische doel zich dan op het slagveld? Welke stad is belangrijk, en welke niet? Het lijkt erop dat Moskou het niet meer weet, en de officieren op het slagveld dus nog veel minder.
De voorbije dagen bleek de aftocht van de Russische troepen in het oosten bijzonder chaotisch, wat heeft geleid tot extra verliezen. De Russische troepen lijken niet getraind te zijn in het zich terugtrekken en maken tactische fouten door geen troepen achter te laten die de terugtocht dekken. Dat leidt tot extra verliezen. Bij de vlucht uit Izium blijkt dat Russische militairen bijna 30 nog bruikbare gepantserde voertuigen hebben achtergelaten, waaronder twee moderne T-72 tanks.
Het Oekraïense strategische doel is daarentegen nog steeds zeer duidelijk: de Russische troepen terugdringen over de grenzen.
5. De tijd keert zich tegen Rusland
De winter in Oekraïne zet zich binnen een maand in. Die zal weer vrieskou, sneeuw en ijsregen brengen. De winter in Oekraïne is voor elk leger een nachtmerrie, omdat vorst en sneeuw mens en materiaal aantast. Oekraïense soldaten zullen aan elke deur warme soep krijgen en indien nodig een bed. Zij zijn de bevrijders.
Russische soldaten krijgen wellicht hooguit een koude blik. Russische militairen zijn de bezetters. Het Russische leger beseft dat zijn erg lange aanvoerlijnen door sneeuw en ijs nog kwetsbaarder zullen worden.
Het zou wel eens een lange barre winter kunnen worden voor de Russische militairen aan het front in Oekraïne. Ofwel, een heel korte.