HUURLINGENLEGER
De Wagnermethode in Afrika: ‘Iedereen verkrachten en afmaken, ook vrouwen en kinderen’
Net nu de wereld zich afvraagt wat er met Jevgeni Prigozjin en zijn Wagnertroepen zal gebeuren, publiceert de gezaghebbende ngo The Sentry een onderzoek over de horrorpraktijken en het miljardenmodel van Wagner in Afrika. ‘Vegen en opruimen’, klonk het bevel.
‘Architecten van terreur’ luidt de titel van het The Sentry-rapport over de wandaden van Wagner in de Centraal-Afrikaanse Republiek (CAR). The Sentry is een Amerikaanse onderzoeksorganisatie die zich toelegt op internationale misdaadorganisaties die profiteren van oorlogen.
Hoofdonderzoeker Nathalia Dukhan volgt de aanwezigheid van Wagner al sinds begin 2018, toen de Russische huurlingen voor het eerst in de Centraal-Afrikaanse Republiek opdaagden. Wagnerbaas Jevgeni Prigozjin en zijn topmedewerkers sloten toen een deal met president Faustin-Archange Touadéra, die erop neerkwam dat vijfduizend Wagnerstrijders het regeringsleger zouden helpen in de strijd tegen een aantal rebellenbewegingen. Ondanks een wapenembargo zou vanuit Rusland zwaar oorlogsmaterieel worden ingevlogen: gevechtshelikopters, militaire voertuigen, verkenningsdrones, vuurwapens en zware machinegeweren. In ruil kreeg Wagner de controle over een aantal belangrijke goud- en diamantmijnen die miljarden waard zijn.
Uit het The Sentry-rapport blijkt dat dit plan op een extreem gewelddadige manier is uitgevoerd. Uit getuigenissen van onder andere regeringsmilitairen en slachtoffers blijkt dat Wagnereenheden de leiding hadden over alle operaties buiten de hoofdstad Bangui en bij elke aanval op een dorp het bevel gaven om alle inwoners ‘weg te vegen’. Wagnerstrijders gaven aan regeringssoldaten en militiestrijders uitdrukkelijk het bevel om ook vrouwen en kinderen te verkrachten en te doden. ‘Vegen en opruimen’, klonk het letterlijke bevel.
In het struikgewas gooien
‘De Russen vertelden ons dat we ook vrouwen en kinderen moesten vermoorden’, vertelde een regeringsmilitair aan Dukhan. ‘Het was de bedoeling om de rebellen zo bang te maken dat ze zich niet meer in de dorpen en onder de burgers zouden begeven.’ Meestal gaven Wagnercommandanten ook het bevel om de doden in massagraven te gooien. ‘We moesten alle dorpelingen uitmoorden en hen vervolgens begraven of in het struikgewas gooien.’
In het rapport legt een aantal verkrachte vrouwen een getuigenis af. Twee van hen zijn afkomstig van het dorpje Boyo, dat eind 2021 door Wagner van de kaart werd geveegd. Een van de vrouwen was op het moment van de aanval acht maanden zwanger. Ze vertelden hoe ze verkracht werden terwijl hun mannen in elkaar werden geslagen. Hun mannen hebben ze nooit meer teruggezien.