fd/politiek.
‘Ik wilde laten zien hoe de Republikeinse partij zich aan Trumps voeten wierp, nadat hij als politieke kandidaat door iedereen was weggelachen’, vertelt Leibovich. Hij heeft daarmee een vraag te pakken die Amerika — en de rest van de wereld — nog altijd niet loslaat: hoe kan een gevestigde politieke partij zo in de greep raken van een figuur dat alle politieke normen en democratische regels met voeten treedt?
Een deel van het antwoord wordt gegeven door Lindsey Graham, senator uit South Carolina, die Trump ooit afdeed als een ‘mafkees’ maar na de verkiezingen van 2016 een van diens trouwste verdedigers en beste golfmaatjes werd. ‘Ik wil relevant zijn’, zo verklaarde Graham zijn transformatie tegenover Leibovich, toen die hem aan zijn jasje trok op een borrel in het Trump hotel. ‘In die woorden ligt veel besloten’, zegt Leibovich. ‘Niemand wil zijn invloed verliezen. Vervolgens komt daar een dosis angst en lafheid bij kijken, en daarmee kom je aardig in de richting van een verklaring waarom de Republikeinse partij het Trumpisme heeft omarmd’.
Die trouw is sterker gebleken dan politieke logica. Normaal gesproken zou een leider aan de kant worden gezet als hij drie verkiezingen op rij voor zijn partij verliest, maar Trump is inmiddels bezig met zijn volgende campagne: die voor de presidentsverkiezingen van volgend jaar. Hier toont zich de vastgeroeste, diep verdeelde politieke landkaart van de VS, meent Leibovich. ‘Veel senatoren en leden van het Huis van Afgevaardigden komen uit staten of kiesdistricten waar overweldigend Republikeins gestemd wordt. Ze hoeven alleen voor hun positie te vrezen als zich een uitdager vanuit de eigen partij meldt. De afgelopen jaren was achter Trump aanlopen de beste manier om dat te voorkomen.
.
Het nieuwe verkiezingsseizoen gaat beginnen en we hebben geleerd hoe wispelturig de Amerikaanse kiezer kan zijn.’
Uitlokken van woede
Het liefst zou Leibovich zien dat zich een uitdager meldt die het in de voorverkiezingen opneemt tegen Biden. Meestal ziet de partij die het Witte Huis in handen heeft af van een onderlinge strijd, maar in Bidens geval zou dit juist wel eens gunstig kunnen zijn, denkt hij. ‘Biden is een president waar velen gematigd enthousiast over zijn en zijn leeftijd wordt als een probleem gezien. Als hij eerst een voorverkiezing wint, kan dat heel wat bezwaren wegnemen’.
Wat betreft de Republikeinen houdt Leibovich er sterk rekening mee dat Trump straks als presidentskandidaat wordt aangewezen, ook al loopt de partij daarmee het risico voor een vierde keer achter elkaar verkiezingen te verliezen. ‘Trump zal zich niet inhouden. Ik verwacht de meest smerige, ongeremde campagne die je ooit hebt meegemaakt’, zegt hij. ‘Eerst tijdens de voorverkiezingen en daarna tijdens de presidentsverkiezingen.’
En zelfs als Trump zou verliezen, dan nog is zijn stijl een blijvende toevoeging aan de politieke cultuur van Washington. ‘Trumpisme betekent politiek als vermaak en gericht zijn op het uitlokken van woede. Het gaat over de krantenkoppen halen met extreme uitspraken en op televisie komen. Ooit draaide het in Washington om dingen voor elkaar krijgen en posities verwerven in wetgevende commissies. Voor in ieder geval een deel van deze stad geldt dat niet langer als voornaamste maatstaf.’
Maar welk sociaal stadsportret Leibovich straks in 2024 ook kan optekenen, het zal in ieder geval het laatste zijn met de bekende hoofdrolspelers. ‘Het kan nog een keer uitdraaien op Trump tegen Biden, twee mannen die al decennia op hun eigen manier in de spotlight staan.
fd.nl/politiek.