Wat is er toch met Nederland?
Toen de Britse onderzoeker en televisieverslaggever Iain Overton na de moord op Theo van Gogh met een cameraploeg interviews draaide met moslims in Amsterdam-West, smeten vijf boze mannen hem tegen de grond. Ze schopten en sloegen hem in het gezicht, trokken zijn shirt van het lijf en braken zijn neus. „Ik ben in oorlogsgebieden beschoten en aangevallen, maar nergens fysiek zo in gevaar geweest als in Amsterdam. Terwijl ik een genuanceerd verhaal wilde maken over jullie multiculturele samenleving. Er is duidelijk veel spanning in Nederland. Amsterdam leek even een microkosmos van Syrië of Irak.”
"Ik ben in oorlogsgebieden beschoten, maar nergens fysiek zo in gevaar geweest als in Amsterdam"
Het is opvallend dat de Lage Landen ook zo veel jihadisten en zelfmoordterroristen hebben opgeleverd, stelt Overton vast. Minstens vier Nederlanders pleegden zelfmoordaanslagen in het buitenland, dat is relatief een hoog aantal in vergelijking met andere landen. „En dat terwijl jullie zo’n open, tolerante, inclusieve maatschappij hebben. Mogelijk komt het door de grote invloed van Saoedi-Arabië en het salafisme op jullie moskeeën en islamitische scholen.”
Prediker
Sultan Berzel uit Maastricht stond mogelijk onder invloed van zo’n prediker. Hij reisde naar Syrië en toen naar Irak. ’Geef iedereen van mij de salaam’, berichtte hij kort voor hij toesloeg. ’En Mohammed Bouyeri in het bijzonder.’ Op 12 november 2014 trok de Maastrichtenaar aan het touwtje op een plein in Bagdad.
Door de enorme drukgolf stierven er minstens elf, mogelijk twintig omstanders.
Zelfmoordaanslagen met bommen zijn niets nieuws; het eerste bekende geval was een aanslag op de Russische tsaar Alexander in 1881. In de jaren tachtig begon de werkelijke golf. Het aantal slachtoffers is inmiddels zelfs hoger dan die van de atoombom. In totaal zo’n kwart miljoen doden en gewonden vielen er door meer dan 13.500 aanslagen.
Wat is er toch met Nederland? Toen de Britse onderzoeker en televisieverslaggever Iain Overton na de moord op Theo van Gogh met een cameraploeg interviews draaide met moslims in Amsterdam-West, smeten vijf boze mannen hem tegen de grond. Ze schopten en sloegen hem in het gezicht, trokken zijn shirt van het lijf en braken zijn neus. „Ik ben in oorlogsgebieden beschoten en aangevallen, maar nergens fysiek zo in gevaar geweest als in Amsterdam. Terwijl ik een genuanceerd verhaal wilde maken over jullie multiculturele samenleving. Er is duidelijk veel spanning in Nederland. Amsterdam leek even een microkosmos van Syrië of Irak.”
"Ik ben in oorlogsgebieden beschoten, maar nergens fysiek zo in gevaar geweest als in Amsterdam"
Het is opvallend dat de Lage Landen ook zo veel jihadisten en zelfmoordterroristen hebben opgeleverd, stelt Overton vast. Minstens vier Nederlanders pleegden zelfmoordaanslagen in het buitenland, dat is relatief een hoog aantal in vergelijking met andere landen. „En dat terwijl jullie zo’n open, tolerante, inclusieve maatschappij hebben. Mogelijk komt het door de grote invloed van Saoedi-Arabië en het salafisme op jullie moskeeën en islamitische scholen.”
Prediker
Sultan Berzel uit Maastricht stond mogelijk onder invloed van zo’n prediker. Hij reisde naar Syrië en toen naar Irak. ’Geef iedereen van mij de salaam’, berichtte hij kort voor hij toesloeg. ’En Mohammed Bouyeri in het bijzonder.’ Op 12 november 2014 trok de Maastrichtenaar aan het touwtje op een plein in Bagdad.
Door de enorme drukgolf stierven er minstens elf, mogelijk twintig omstanders.
Zelfmoordaanslagen met bommen zijn niets nieuws; het eerste bekende geval was een aanslag op de Russische tsaar Alexander in 1881. In de jaren tachtig begon de werkelijke golf. Het aantal slachtoffers is inmiddels zelfs hoger dan die van de atoombom. In totaal zo’n kwart miljoen doden en gewonden vielen er door meer dan 13.500 aanslagen.
"Er is iets unieks met jezelf opblazen, het statement is op de een of andere manier nog krachtiger dan wanneer je jezelf eenvoudigweg doodvecht"
Zelfmoordbommen zijn intussen, zegt expert Overton, definitief ontdekt als uiterst effectief wapen: de bom voor mensen zonder geld. „Er is iets unieks met jezelf opblazen, het statement is op de een of andere manier nog krachtiger dan wanneer je jezelf eenvoudigweg doodvecht. De strijder zélf is het wapen.”
Overton is directeur van een onderzoeksinstituut gericht op explosievengebruik in oorlogen over de hele wereld. Zijn fascinatie begon in 2015, toen hij een lezing hield over zelfmoordaanslagen en afsloot met de voorspelling dat het een kwestie van tijd was voor zo’n vreselijk incident in een Europese binnenstad zou gebeuren.
Parijs
Nog geen week later slachtten terroristen in Parijs honderddertig mensen af met geweren en bomvesten bij een stadion, op terrasjes en in de Bataclan. „Toen ik het nieuws hoorde, besefte ik pas hoe weinig ik eigenlijk begreep van waarom mannen dit soort verschrikkelijke daden plegen.”
Overton reisde langs de plekken waar zelfmoordenaars toesloegen. Hij probeerde zich te verdiepen in hun zielenleven. Maar het is lastig om mensen te analyseren die in duizend stukjes zijn geblazen. Zeker is dat het in negen van de tien gevallen om mannen gaat. De jongste was vier jaar oud, de oudste een Japanner van 72. Sommigen waren doodsbang, huilerig of hysterisch vlak voor ze hun daad pleegden, anderen juist griezelig kalm.