'De entourage van Poetin is totaal aan het flippen’
Bellingcat
De invasie van Oekraïne had drie dagen moeten duren en Rusland betreurt zeer waarschijnlijk 3000 gesneuvelde soldaten. Dat stellen dataonderzoekers van Bellingcat, het onderzoekscollectief dat de oorlog met eigen methoden volgt.
Bob van Huët 03-03-22, 08:25 Laatste update: 17:08
De claims van de Amerikaanse president Joe Biden - dat Vladimir Poetin al weken een reden zocht om Oekraïne daadwerkelijk aan te vallen en dat ook zou gaan doen op een specifieke datum - waren veel meer dan spelletjes in psychologische oorlogsvoering, denkt Christo Grozev. Hij is een van de dragende krachten van het journalistieke onderzoekscollectief Bellingcat, opgericht door de Britse blogger Eliot Higgins. Bellingcat had vorig jaar vergelijkbare aanwijzingen over een op handen zijnde aanval, alleen kwamen die toen rechtstreeks van een Russische klokkenluider.
Poetin plant oorlog al jaren, zegt Zelenski: ‘We hebben het binnen in één week gedwarsboomd’
Grozev, een Bulgaarse onderzoeksjournalist, media-expert en media-investeerder, vertelde er gisteren over in een webinar voor internationale vakbroeders. Iedereen daar wil wel in het hoofd kijken van Vladimir Poetin over wie Grozev terloops opmerkt dat de Russische president misschien wel ziek is. Bellingcat beschikt over ongekende knowhow om open-source-inlichtingen en gelekte data na te speuren en heeft een indrukwekkende staat van dienst met de reconstructie van het MH17-drama als ultiem huzarenstukje.
Wat weten de dataspecialisten van Bellingcat over dit Russische offensief? Grozev zegt deze invasie ‘in slow motion’ te hebben zien aankomen. Vanwege het profiel van zijn organisatie kwamen mensen, vorig jaar al, naar hem toe. Ook agenten van de FSB (de federale veiligheidsdienst van Rusland- vroeger KGB) die hem toen al meldden dat er in 2022 dingen zouden gaan veranderen in Rusland ‘zoals nooit eerder gezien’.
Rusland zou een volledige dictatuur worden en het land zou worden geleid als een leger, hoorde Grozev. ,,Dat waren waardevolle inzichten maar die konden we niet bevestigen. We hadden wel een idee waarover het ging in het Kremlin toen zich nóg iemand bij ons meldde die oorlog met Oekraïne aankondigde en ook dat Poetin overwoog indien nodig tactische nucleaire wapens in te zetten. Iedereen in het Kremlin was als de dood over dat alles, behalve een klein groepje militaire elite. Alleen die vertrouwt Poetin nu nog. Niet meer de bredere elite, de oligarchen die traditioneel zijn maatjes en jeugdvrienden zijn.”
In januari kwamen de data van die grote zogenaamde militaire oefeningen, zegt Grozev. Maar hij werd pas echt bezorgd toen de Russen gingen liegen over troepenverplaatsingen weg van de grens terwijl data het omgekeerde aantoonden. ,,Het enige wat in de aanloop is mislukt is dat ze geen geloofwaardige provocatie vonden om een invasie te rechtvaardigen.”
Drie dagen
De aanval verloopt allerminst volgens plan, concludeert Bellingcat op basis van eigen data. Poetins plan was een blitzkrieg, maximaal drie dagen om Kiev eronder te krijgen. Grozev: ,,De Russen hadden klonen klaarliggen van de websites van alle Oekraïne overheidsinstellingen, met eigen info. Maar die zijn nog steeds niet ingezet.”
De misrekening bleek de mindere kwaliteit van het Russische leger en mogelijk niet gunstigste datum om aan te vallen, denkt hij. ,,En nu werken ze aan een plan B omdat ze het land niet snel kunnen bezetten en het ook moeilijk is president Zelenski te vervangen. Dat die kolonne voor Kiev al twee dagen stilstaat is een indicatie dat ze er niet uit zijn.”
Dat de wereld in afschuw bombardementen op steden aanschouwt, deert Poetin niet, weet Grozev. Het Kremlin heeft maling aan de eigen reputatie. ,,Ze bombarderen nu de meest Russische stad van Oekraïne, Charkov. Tientallen doden om de mensen tot onderdanigheid te dwingen, het maakt ze niet uit en dan is een nucleaire waarschuwing niet zo raar.”
Hoeveel doden?
Een van de prangende vragen is hoeveel Russische soldaten inmiddels zijn gesneuveld. Voor Grozev essentieel om straks met bodybags de Russische publieke opinie te kunnen bespelen. Zo worden bijvoorbeeld alle soldatenlijken in beeld op sociale media bij uitgebrande tanks geteld. Oekraïners filmen dat maar al te graag, terwijl ze hun eigen dode soldaten buiten beeld laten om de vijand niet wijzer te maken. Op basis van geverifieerde video’s zouden er nu 700 tot 900 Russische doden zijn.