Uit onderzoek van de Technische Universiteit Eindhoven blijkt echter dat in zeker een kwart van de scholen de kwaliteit van de binnenlucht niet goed is. “Dat is zorgelijk. Met corona is juist goede ventilatie van groot belang,” reageert Wim Zeiler, hoogleraar Installaties.
Een grote meerderheid van de scholen is sterk verouderd en heeft geen mechanische ventilatie. Zij zijn voor frisse lucht afhankelijk van het openen van ramen. “Maar in de winter is het de vraag of dat gebeurt,” zegt Tim Beuker, adviseur bij BBA Binnenmilieu.
Ook de schoolbesturen en onderwijsbonden maken zich zorgen over de luchtkwaliteit. Dat deden ze al voor de komst van corona, maar nu zien ze een groter risico.
Middelbare scholen gaan na de zomer weer volledig open zonder dat de leerlingen 1,5 meter afstand hoeven te houden, terwijl juist jongeren nu vaker besmet raken. “Het is bekend dat het binnenklimaat in veel scholen te wensen overlaat, ook door gebrek aan goede, vaak dure ventilatiesystemen. Scholen die geen optimale ventilatiemogelijkheden hebben, moeten werken aan verbeteringen, zeker nu met corona,” erkent een woordvoerder van de VO-raad.
Geen issue
Het RIVM adviseert ventilatie in scholen, maar deskundigen stellen dat er veel onduidelijkheid is over ...welke waarden... goed genoeg zijn om Covid-19 te bestrijden. Vragen daarover beantwoordt het RIVM niet. “Op dit moment zijn de scholen gesloten. We hebben geen clusters van besmettingen op scholen gezien voor de vakantie. Voor ons is dat op dit moment geen issue,” reageert een woordvoerder. Op de vraag of het niet van belang is om goed voorbereid te starten, zegt het RIVM: “Het OMT heeft geadviseerd scholen volledig te openen na de vakanties. Nederland is daar op voorbereid. In augustus zal er weer een OMT zijn, mogelijk dat de adviezen tegen het licht worden gehouden van de stand van zaken op dat moment.”
Het ministerie van Onderwijs volgt op zijn beurt het advies van het RIVM. “Het OMT heeft geen voorwaarden aan de ventilatie gesteld bij de heropening van scholen. Dat is leidend voor het kabinet,” aldus een woordvoerder.
Deskundigen adviseren scholen om de ventilatiesystemen tegen het licht te houden. Mechanische installaties hebben een extra controle nodig om zeker te weten dat ze op volle kracht en volledig op frisse buitenlucht draaien. Als de ventilatie niet op orde is, moeten scholen zelfs minder leerlingen toelaten, stellen zij.
Zingen
Zeker als leerlingen en docent veel praten, bijvoorbeeld als ze woordjes hardop oefenen, of zingen, komen er veel aerosolen in de lucht, zegt... Daniel Bonn,... hoogleraar natuurkunde aan de UvA. “Fluisteren zou beter zijn.” Hij deed onderzoek naar de mate waarin de kleine druppeltjes in de lucht blijven hangen en maakt zich zorgen over de volledige opening van middelbare scholen. “Als er ergens veel mensen bij elkaar komen, is dat wel op een middelbare school. Jongeren worden misschien minder ziek, maar ze kunnen wel ouderen besmetten,” verklaart Bonn.
De hoogleraar ontwikkelde een ...aerosolenmeter.... Hij is nu bezig de waarden te berekenen waaraan een fris schoolgebouw moet voldoen. “Virologen moeten zeggen hoeveel druppels mensen moeten inademen voordat ze ziek worden, maar het RIVM heeft daar geen antwoord op,” stelt Bonn. Volgens de hoogleraar is het juist belangrijk op tijd maatregelen te treffen en de risico’s van samenkomen in schoolgebouwen te beperken. Zo adviseert hij een aerosolenmeter in elk klaslokaal te hangen. “Dat hoeft helemaal niet veel te kosten.”
BBA Binnenmilieu krijgt veel vragen van scholen over de juiste ventilatie. “Ze bellen ons, omdat ze niet van het RIVM horen wat ze met de ventilatie moeten doen,” verklaart adviseur Tim Beuker. Hun advies: vooral veel ventileren. Als dat alleen via de ramen kan, vindt deze expert het verstandig een CO2-meter te plaatsen. “Dan kunnen leerkrachten zelf in de gaten houden wanneer het raam open moet.” Om het goed te doen moet minimaal één keer per uur verse lucht in een ruimte zijn, liefst zelfs drie keer per uur.
Opiniepeiler Maurice de Hond, die zich al vroeg in het debat over aerosolen mengde, vindt dat er een ...Deltaplan Ventilatie... voor scholen moet komen. “Op een klassenfeest zijn vorige maand 24 van de 30 aanwezige jongeren besmet geraakt. Een deel van hun ouders heeft corona gekregen. Waarom zou dat niet gebeuren als scholieren straks de hele dag met elkaar in de klas zitten,” verklaart hij. Juist middelbare scholen vormen volgens De Hond een risico. Daar komen grote groepen jongeren samen, uit verschillende woonplaatsen. Ze zitten niet zoals op basisscholen in één klas, maar hebben wisselend samengestelde groepen. “Die leerlingen worden niet ziek als ze drie keer zwevende virusdeeltjes inademen, maar wel als dat langere tijd gebeurt omdat de ventilatie niet goed is.”
Zo’n modern ventilatiesysteem is echter niet zo maar aan te leggen. Dat kost veelal tonnen, geld dat scholen niet hebben liggen. Uit een rapport van McKinsey bleek onlangs nog dat de vergoeding voor materiële kosten van basisscholen te laag is. “Wij zien dit zeer zeker als een probleem. Uit vragen van en contacten met onze leden concluderen wij dat het probleem nog (te) veel voorkomt,” zegt een woordvoerder van de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Liever geld naar het buitenland, dan zorgen voor je eigen bevolking.
Of doen ze het expres. Je kunt niet volhouden dat ze het niet weten.